EMEL YİĞİT / NEFES
Pandemi, ekonomide bir dönüm noktası oldu. Pek çok sektörde daralma yaşandı, insanlar işsiz kaldı. Evlere kapanma, beraberinde borçların da artışını getirdi. Çalışamadan yaşamaya çalışan milyonlar önce birikimlerini bitirdi. Sonra sıra borçlanmaya geldi. Her şeye rağmen bu sıkıntılı dönemi insanlar dayanışmayla atlattı. Asıl borçlanma ise pandeminin ertesinde yaşandı. Pandeminin ardından ekonomi yönetiminin aldığı kararlarla derinleşen kriz vatandaş için ödenemeyen krediler ve kredi kartı borçlarına, bankalar içinse takipteki alacakların rekor seviyelere yükselmesine neden oldu. Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadele politikaları çerçevesinde faiz oranlarında yapılan artışlar da kredi maliyetlerini yükseltti. Yüksek faiz oranları, borçluların mevcut borçlarını yenilemesini zorlaştırarak takibe düşme oranlarını artırdı.
1.1 TRİLYON YAKIN TAKİPTE
Takipteki alacaklar beş yılda yüzde 115 artış kaydetti. 28 Şubat 2020 tarihinde 152 milyar 580 milyon lira olan takipteki alacaklar toplamı, 2025 yılının aynı dönemine gelindiğinde 328 milyar 754 milyon liraya yükseldi.
Takipteki tüketici kredileri ve bireysel kredilerde artış oranı yüzde 586 olurken, takipteki bireysel kredi kartlarında artış yüzde 958 olarak gerçekleşti.
Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre 2. grup olarak tanımlanan yakın izlemedeki kredi miktarı da Eylül 2024’te 1 trilyon 197 milyar liraya ulaştı. 2023’te bu kalem 912 milyar lira olmuştu. Tahsil imkânı sınırlı, tahsili şüpheli ve zarar niteliğindeki krediler ise 2024 dokuz aylık döneminde 250 milyar lira oldu.
Borçlu sayısı 2 milyonu zorluyor
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre 2020 yılında bireysel kredi veya bireysel kredi kartı borcunu ödememiş gerçek kişi sayısı 690 bin 355. Bu dönemde 433 bin kişinin bireysel kredi borcunu ödemediği görülüyor. 2024 yılı sonuna gelindiğinde ise toplam borçlu sayısı 1 milyon 859 bin 843 kişiye ulaştı. Bu kişilerin 1 milyon 375 bini kredi kartı borçlusu. Bireysel kredi kartı borcundan dolayı yasal takibe intikal etmiş kişi sayısı 2024 yılı ocak aralık ayında 1 milyon 376.
