ABD'nin gözü Ay'da: Blue Ghost yumuşak iniş yaptı

ABD merkezli bir start-up olan Firefly Aerospace'in yaptığı Blue Ghost iniş aracı, Türkiye saatine göre bugün öğle vaktinde Ay'ın Dünya'ya yakın tarafına yumuşak iniş yaptı.

Blue Ghost başmühendisi Will Coogan, kontrol odasından "Hepiniz başarılı oldunuz. Ay'dayız" dedi. Start-up için bu "dikkate değer" bir başarı olarak kayıtlara geçti. Çünkü Ay'a yumuşak iniş yapma konusunda pek çok şirket şimdiye kadar başarısız oldu. Firefly'ın CEO'su Jason Kim yumuşak inişten kısa süre sonra "Botlarımıza Ay tozu bulaştı" diyerek başarılarını kutladı.

Bu yüzyılda Ay'a yumuşak iniş yapmaya çalışan ülke, şirket ve kurumlar arasında bir tek Çin ilk denemesinde başarılı oldu. Hindistan, Rusya, İsrail ve Japonya gibi diğer ülkeler ilk denemelerinde başarısız olarak Ay yüzeyinde yeni kraterler açtı. 50 yılı aşkın süre önce Ay'a insan götürmeyi başaran ABD'de bile özel uzay şirketleri ilk denemelerinde başarısız oldu.

Geçen yıl Japonya'nın uzay ajansı JAXA ile ABD'li özel uzay şirketi Intuitive Machines'in gönderdiği uzay araçları yumuşak inişte başarılı olsa bile araçları hatalı bir şekilde indiği için yeterli bir şekilde araştırma yapamadılar.

Bu arada Intuitive Machines, Ay'a keşif aracı indiren ilk özel uzay şirketi. Şimdi Firefly da ikinci oldu.

Blue Ghost, geçmişte bir asteroidin çarpmasıyla oluşmuş 555 kilometre derinliğindeki kraterin olduğu Mare Crisium'a indi. Bu bölge Ay'ın Dünya'ya yakın olan kuzeydoğu tarafında.

Blue Ghost iniş aracı NASA için 10 bilimsel deney yükü taşıyor. Bunlar arasında Ay yüzeyindeki ısı akışını ölçmeye yarayacak bir sondaj cihazı, cam ve radyatör yüzeylerini temizlemek için elektrodinamik toz kalkanı ve X-ray kamerası gibi ekipmanlar var.

Blue Ghost, NASA'nın özel uzay şirketleri aracılığıyla Ay'a bilimsel ekipman gönderme programı CLPS ile fırlatıldı. Bu programın amacı NASA'nın kendi iniş aracını inşa etmek yerine özel uzay şirketleri aracılığıyla daha düşük maliyetle Ay'a ekipman göndermek. Firefly şirketi NASA'nın ekipmanlarını başarıyla Ay yüzeyine ulaştırabildiği için şimdi 101,5 milyon dolar ödeme alacak.

Daha önce CLPS kapsamında iki kez böyle Ay görevi yapıldı. Bunlardan ilki Astrobotic'in uzay aracıydı ancak fırlatmadan kısa süre sonra araçla irtibat kesildi. İkincisi de Intuitive Machines'in aracıydı.

Blue Ghost diğer iki denemeden çok daha başarılı bir şekilde ilerledi. İlk 25 gününde Dünya'nın etrafında dönen araç, daha sonra dört gün süren bir yolculukla Ay'a doğru ilerledi. 13 Şubat'ta Ay'ın yörüngesine girdi.