Nisanur Yıldırım / NEFES
Elektrik Üretim Anonim Şirketine (EÜAŞ) ait, varlık değeri 164 milyar TL olarak hesaplanan Çayırhan Termik Santrali ve maden sahalarının özelleştirilmesi kamuoyundan tepki çekmeye devam ediyor. İhaleyi 20 milyar TL’ye alan Akçadağ Grup’un enerji, telekomünikasyon, sigorta, inşaat gibi birçok alandaki yatırımları dikkati çekiyor.
NEFES’e konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, “Çayırhan’da 900 adet lojman var. Bu lojmanlardan her biri 2 milyon TL değerinde olsa sadece lojmanların güncel değeri, 1 milyar 800 milyon TL yapıyor. İhale 20 milyar TL’ye gitti. Şirket ya termik santrali ya da maden sahalarındaki kömürü bedavaya ele geçirmiş oldu. Şirket 5 yılda maliyetini çıkaracak, kalan 30 yılda da Merkez Bankası gibi kasasına para basacak” dedi.
Bağımsız Maden İş Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, devletin kamu kaynaklarını holdinglere peşkeş çektiğini belirterek, “Akçadağ Grup Kırgızistan’da altın madeni işetiyor. Soma’da 4-5 yerde torbalama, kömür taşıma işleri yapıyor. Son dönemde öne çıkartılmaya çalışılan ve önü açılan bir firma. Çok hızlı büyüyen ve her açıdan desteklenen bir yapı. Devlet olanaklarıyla ciddi bir sermaye biriktiriyorlar. Korkunç bir peşkeş.” açıklamasında bulundu.
4.5 milyar dolar olarak hesaplanan Çayırhan Termik Santrali ve maden sahaları, 20 milyar TL’ye Akçadağ İnşaat Enerji Madencilik AŞ’ye satılarak özelleştirildi. Çayırhan’ın değerini çok altında bir fiyata özelleştirilmesi kamuoyundan tepki çekti.
TL İLE SATIŞA TEPKİ
Yavuzyılmaz, ihalenin daha önce dizayn edilerek teklif tutarlarının danışıklı dövüşle belirlendiğini vurgulayarak “Termik santralin yaklaşık değeri 1 milyar dolar, kömür sahalarının değeri ise yaklaşık 3.5 milyar dolar. Varlıkların toplam değeri 4,5 milyar dolar. Güncel kurla 164 milyar TL. Özelleştirme tutarı 20 milyar TL. Aradaki fark 144 milyar TL’lik bir kamu zararı. Üstelik ihaleyi kazanan şirket 20 milyar liralık tutarı da yüzde 20 peşin, 6 taksitle ödeyecek. Daha önce buna benzer yapılan özelleştirme ihalelerinin dolar üzerinden yapıldığını görüyorduk. Ancak bu kez AKP, bu ihaleyi TL ile yaptı. Şirket açısından TL üzerinden yapılan ihale daha uygun hale getirildi” dedi.
YERALTINDA MADENCİLİK TECRÜBESİ YOK
CHP’li Deniz Yavuzyılmaz, “Şirketin, yeraltı madenciliği ve termik santral işletmeciliği konusunda tecrübesi yok. Şirket, dekopaj işi yapıyor. Çıkarılan kömürün üzerindeki toprağı alıp taşıma işi yapan bir firma. Madencilik alanındaki tek yaptığı iş bu. Kamunun yüksek kârla işlettiği bir entegre tesisin bu alanda tecrübesi olmayan şirketlerin yarıştığı bir ihaleyle el değiştirmesi çok garip” diye konuştu.
543 MİLYON DOLARA SATILDI
Özelleştirme sonucu 2013 yılında Çelikler Holding’in eline geçen Seyitömer Termik Santrali ile Çayırhan’ı karşılaştıran Yavuzyılmaz, şunları söyledi:
“Çayırhan Termik Santrali, 620 megavat gücünde. Seyitömer Termik santrali ise 600 megavat. Seyitömer, 2 milyar 248 milyon dolara özelleştirilmişti. Aynı özelliklere sahip Çayırhan sahalarıysa 543 milyon dolara özelleştirildi.”
Çayırhan’nın arsalarının, arazilerinin, binalarının ve lojmanlarının da varlık satışının yapılmış olduğunu kaydeden Yavuzyılmaz, “Bir kez daha bu varlıkların kamuya devri söz konusu olmayacak. Bunlar artık şirketin malı oldu. Milletin malı, kelepir bir şekilde satılarak ihaleyi kazanan şirketin malına dönüştürüldü”
PARA BASACAK
Şirketin yıllık 120 milyon dolar kâr etmesinin beklendiğinin altını çizen Deniz Yavuzyılmaz, “Bu da şirketin ödeyeceği özelleştirme tutarını, beş yılda çıkaracağını gösteriyor. Kalan 30 yılda da Merkez Bankası gibi kasasına para basacak. Maden sahalarının da 2060’a kadar 35 yıllığına işletme hakkı da devredildi. 35 yılın sonunda kömür kalmayacağı için kamuya hiçbir şey devredilmeyecek” ifadelerini kullandı.
‘KORKUNÇ BİR PEŞKEŞ’
Bağımsız Maden İş Örgütlenme Uzmanı Başaran Aksu, Çayırhan ile ilgili, “Burası daha önce Ciner Holding’e satılmıştı ve Çayırhan dört yıl önce EÜAŞ’a devredilmişti. Sonrasında devlet yeniden burayı kârlı hale getirdi. İşçilerin kaldığı çok sayıda konutlar ve lojmanlar var. Bütün bunlar ciddi bir rant ve kâr zemini oluşturdu” diye konuştu.
Aksu, Akçadağ Grup’un Kırgızistan’da altın madeni işettiğini anlatarak, “Türkiye Kömür İşletmelerinden TKİ’den, Oyak’tan, AKP’li belediyelerden işler alan bir firma. Rejimin önünü açtığı gruplardan bir tanesi. Çok hızlı büyüyen bir yapı. Rejimle de örtüşük, her açıdan desteklenen bir yapı. Devlet olanaklarıyla ciddi bir sermaye biriktiriyorlar. Korkunç bir peşkeş. Akçadağ firmasını daha sık duymaya devam edeceğiz” değerlendirmesini yaptı. Çayırhan’ın özelleştirme ihalesinde bundan sonraki hukuki sürece ilişkin de Aksu, “Eskiden yargıda kamucu yargıçlar vardı. Özelleştirme mücadelesinin ilk döneminde birçok ihale de iptal edilirdi. Şu an yargı tümüyle holdingci bir perspektifle hareket ediyor. İhalenin iptal edilmesi ancak çok güçlü bir halk muhalefeti ve bölge halkının öne çıkmasıyla olur” ifadelerini kullandı.
SOMA SAHASINDA HAFRİYAT İŞİ YAPIYOR
Diyarbakırlı Akçadağ ailesinin sahibi olduğu Akçadağ Grup’un sitesindeki bilgilere göre şirket 1930’dan bu yana faaliyet gösteriyor.
Grubun görünen yüzü ise 31 yaşındaki Şeyhmus Furkan Akçadağ. Akçadağ İnşaat Enerji Madencilik halen Çanakkale Çan, Muğla Yatağan, Bolu Aksa, Tekirdağ Malkara, Manisa Soma’da kamudan devraldığı madenlerin üst yapı işlerini yapıyor.
Akçadağ, Soma maden sahasında hafriyat işi yapıyor. Firmanın daha önce Soma’yı almak için girişimlerde bulunduğu ifade ediliyor. Akçadağ İnşaat, Esenboğa Havalimanı 6 No’lu Apron Hangar yapım işi ve İzmir Foça Yat Limanı inşaatlarıyla da biliniyor.
VAKİT VARKEN YANLIŞTAN DÖNÜN
Maden İş Genel Başkanı Nurettin Akçul, Çayırhan Termik Santrali ve Maden Ocağı’nın özelleştirilmesine ilişkin, ‘’Çayırhan Termik Santrali ve maden sahalarının özelleştirilmesine karşı 100 günü aşkın süredir verdiğimiz haklı mücadelemize rağmen, yetkililer ne yazık ki işçilerin ve bölge halkının sesine kulak tıkamıştır. Kâr eden ve ülkemiz için stratejik öneme sahip olan bu işletme, tüm uyarılarımıza rağmen değerinin çok altında bir bedelle özelleştirildi. İşçilerin kaderini belirsiz bir akıbete sürükleyenlerin aldığı vebal büyüktür. Bu vebalin altında yıllarca esir kalacak ‘irade’ye sesleniyoruz. Hâlâ vakit varken, bu karardan geri dönülmeli’’ dedi.
Çayırhan ihalesinde kazanan belli olduEkonomi
Çayırhan işçileri eylemlerini yer üstünde devam ettirecekGündem
Çayırhan’a para var, vergiye yokGündem
