AKP Film iftiharla sunar: Çıplak Vatandaş 2025

İlkay AKKAYA / Nefes

Milyonlarca çalışanın dört gözle beklediği asgari ücretin 22.104 lira olarak açıklanması büyük öfkeye neden oldu.

Asgari ücretin açıklanmasının üzerinden 24 saat geçmeden açlık sınırı 23.256 oldu. Brüt asgari ücret ise 26.005 lira olarak duyuruldu.

Böylece asgari ücret, açlık sınırının 1.152 lira altında kaldı. Birleşik Kamu-İş dün 4 kişilik bir ailenin açlık sınırını 23.256 lira olarak açıklarken, yoksulluk sınırını ise 71.048 lira olarak duyurdu.

Yapılan hesaplamalara göre asgari ücretle alınabilen simit sayısı 227 adet azaldı. Vatandaş, bu ücret ile geçtiğimiz yıla göre 227 simit kaybetti. Yeni asgari ücretle Türkiye, 708 Euro’luk brüt asgari ücreti ile Avrupa ülkeleri arasında yapılan sıralamada ancak sondan 6’nci sırada yer aldı.

Milyonlar bu ücret ile bir yıl boyunca geçinmek zorunda kalacak. TÜİK’in yüzde 47’lik enflasyonunun bile altında kalan bu zam yüzde 30’luk bir artışa denk düştü. Geçen yıl enflasyon oranı yüzde 65 olmasına karşın asgari ücrete yüzde 49 zam yapılmıştı.

Temmuz ayında ise tüm kesimlerin çağrılarına rağmen, ara zam yapılmamış, çalışanlar açlığa mahkum edilmişti. Asgari ücretliler bir yıl boyunca bu ücretle yaşamak zorunda kalacak. İşverenlere verilen prim desteği ise yüzde 42.8’lik artışla 700 TL’den 1.000 TL’ye yükseltildi.

GREV ÇAĞRISI

Türk-İş Başkanı Ergün Atalay "Komisyon adil olmadığı sürece katılmayacağız” derken CHP lideri Özgür Özel , açıklanan rakama tepki gösterdi.

‘BU MİLLETLE DALGA GEÇMEK’

Yeni asgari ücrete sendikalar tepkili. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, “Her gün yoksullaştığımız bu ülkede bu yüksek enflasyon karşısında milyonları 22 bin liraya mahkum etmek bu ülkenin tüm değerlerini ve güzelliklerini üreten işçi sınıfıyla, emekçilerle dalga geçmektir” dedi.

BEKLENTİLERİ KARŞILAMADI

Hak-İş de asgari ücrete tepkili. Hak-İş Yönetim Kurulu, “Belirlenen rakam ülke gerçeklerini dikkate almayan ve emekçilerin beklentilerini karşılamaktan çok uzak bir rakam. Çalışanların yarısı asgari ücret ile çalışıyor. Rakam, enflasyonun altında. Çalışanı enflasyonun sebebi görmek kabul edilemez” dedi.

ERDOĞAN: ENFLASYONA EZDİRMEDİK HAYIRLI OLSUN

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TÜİK’in yüzde 47’lik enflasyonun bile altında kalan asgari ücret zammı için “Enflasyona ezdirmedik hayırlı olsun” dedi.

AKP’nin TBMM Grup Toplantısı’nda konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu rakam 2024 yılına göre net yüzde 30 artışa tekabül ediyor. Devletimizin asgari ücretli başına işverene verdiği destek ise 700 liradan 1000 liraya yükseldi. Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmeme sözümüze bir kez daha sadık kaldık. 2002’de 184 TL, yani döviz bazında 126 dolar olan asgari ücret, son artışla birlikte 628 dolara çıkmış oldu. Hayırlı olmasını diliyorum” dedi.

VATANDAŞ İSYAN ETTİ: BU PARAYLA SİZ GEÇİNİN

Yeni yılda geçerli olacak asgari ücretin 22 bin 104 TL olarak belirlenmesi enflasyon karşısında ezdirilen vatandaşı isyan ettirdi.
Osmaniye’de konuşan asgari ücretli bir vatandaş “Asgari ücret çok az oldu. Biz geçinemiyoruz. Çünkü bir yumurta olmuş 7 lira, bir çay olmuş 10 lira. 30 bin lira olması lazımdı” dedi. Başka bir asgari ücretli ise “Yine hayal kırıklığına uğradık, hüsran. İnşallah yani erken seçim talep ediyoruz. 30 bin lira bekliyorduk asgari ücreti ama 22 bin lira olması bizi hüsrana uğrattı. Kendileri de hüsrana uğrar, erken seçim istiyoruz” diye konuştu. Bursa’da semt pazarındaki bir emeklide “Emekli parasıyla geçiniliyorsa, onlar geçinsin” diyerek tepki gösterdi.

‘GÖZLERİM DOLDU’

Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçileri temsilen yer alan işçilerden gazeteci Sezer Özseven’de, “Komisyonda olduğumuzu bilen vatandaşlar bize dün geceden beri mesaj yağdırıyor. ‘Sinirden gözlerim doldu’ diyenler var” dedi.

MAHFİ EĞİLMEZ: BOĞAZ TOKLUĞUNA ÇALIŞACAKLAR

İktidarın asgari ücret belirleme yöntemini eleştiren İktisatçı Mahfi Eğilmez, “yapılması gereken artış yüzde 45’tir” dedi. Eğilmez kendi bloğunda yayımladığı yazıda, “2024 yılının ortalama enflasyonunu TÜİK’in TÜFE endeksi üzerinden hesaplarsak yüzde 60 olarak buluyoruz. 2025 yıl sonu için OVP tahmini yüzde 17.5’i gösteriyor. 2024 yılının yüzde 45 ile tamamlanacağını varsayarsak 2025 yılının ortalama enflasyonu kabaca yüzde 30 çıkar. Hükümet, asgari ücret artışını sanrım böyle bir hesaba göre yüzde 30 olarak yaptı” ifadelerini kullandı.

ASGARİ ÜCRETLİNİN 227 SİMİDİNİ YEDİLER

Asgari ücretin satın alma gücü her geçen sene düşüyor. 2024 yılında uygulanacak asgari ücret 17.002 TL olarak ilk açıklandığında, bu maaşla tanesi 10 TL’den 1.700 adet simit almak mümkündü. 2024 sonuna geldiğimizde, İstanbul’da fırınlar simidin tanesini 15 liraya, kafeler 20 liraya satıyor.

Fırıncılar baz alınsa bile mevcut asgari ücret olan 17.002 TL ile 1.133 adet simit alınabiliyor. 22.104 TL olarak netleşen 2025 asgari ücreti ile, 15 liradan toplam 1.473 adet simit alınabiliyor. Buna göre, 1 yıl geçmeden asgari ücretlinin 227 simidi buharlaşmış oldu.

AVRUPA’DA SONDAN 6’NCIYIZ

Türkiye, Avrupa ülkeleri içinde en düşük asgari ücrete sahip altıncı ülke konumunda. Avrupa ülkeleri arasında en yüksek asgari ücret aylık 2.570 Euro ile Lüksemburg’da uygulanırken Türkiye’de 708 euro seviyesinde. Eurostat verilerine göre Türkiye’deki asgari ücret sadece Yunanistan, Portekiz ve İspanya gibi Avrupa Birliği’nin Güney ülkelerinden ve ABD’den değil, Polonya, Romanya gibi Doğu Avrupa ülkelerinden de düşük.

ASGARİ ÜCRETLİ 2 GRAM ALTIN KAYBETTİ

Asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk zam, çalışanın cebinden iki tane gram altının eksilmesine neden oldu. Geçen yılki asgari ücretle 9 tane gram altın alınabiliyorken, önceki akşam açıklanan yeni asgari ücret sadece 7 gram altına yetiyor. Çeyrek altın da durum çok farklı değil. 2024’te 17 bin 2 lira olan asgari ücret, geçen yılın başında beş çeyrek altın fiyatına denk gelirken, yeni açıklanan ücretle bir çeyrek altın eksilerek, sadece 4 çeyrek altın alınabiliyor.

SOFRALARDAN 8 KİLOGRAM ET EKSİLECEK

Yeni asgari ücret milyonlarca çalışanın hayallerini suya düşürdü. Asgari ücret ilk açıklandığında 17.002 TL ile yaklaşık 48 kilogram et alınabiliyordu. Yeni asgari ücretle 40 kilogram et alınabilecek.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Vergiler yüzde 44 arttı. Bu gidiş yoksulluğu daha da attıracak. İşçi gelirinde daralma, esnafı da vuracak. Gelir düşecek, alım gücü daralınca ticaret de duracak” dedi. Gürer “2023 sonunda kırmızı et fiyatı kilogram başına 350 TL iken, 2024 sonunda 550 TL’ye yükseldi. Asgari ücretli 48 kilo et alırken, yeni ücretle bu 40 kiloya düştü” diye konuştu.

MÜTEAHHİDE VAR, İŞÇİLERE YOK

İstanbul Planlama Ajansı Başkanı Buğra Gökçe, asgari ücret zammına tepki gösterdi. Gökçe, paylaşımında “Köprüyü yapana, inilmeyen havalimanını inşa edene, muayene edilmeyen hasta için devletten ödeme alan hastaneleri yapanlara para var, asgari ücretliye, çalışana, emekliye yok” dedi.

İŞSİZLİK MAAŞI 10.332 TL

Asgari ücrete yüzde 30 zam ile işsizlik maaşı da aynı oranda arttı. Böylece en düşük işsizlik maaşı 7.940 TL’den 10.332 TL’ye yükseldi. Asgari ücret artışıyla birlikte birçok kalem ödeme ve ücretler de değişti. İşsizlik maaşı yanında, staj ücreti, GSS primi, doğum ve askerlik borçlanması, gibi ücretler asgari ücretle beraber arttı. Kendi istek ve kusuru dışında işvereni tarafından işten çıkartılanlara verilen işsizlik maaşını, İŞKUR hesaplara yatırıyor.

PATRONLARA PRİM ZAMMI YÜZDE 43

İktidarın asgari ücreti yüzde 30 artırırken işverenlerin SGK prim desteğinin yüzde 42.85 artırması herkesi şaşırttı. İşverene prim desteği 700 TL’den 1.000 TL’ye çıktı. Asgari ücretin brütü 26.005 lira olurken, asgari ücretin işverene aylık toplam maliyeti ise 30.556 liraya ulaştı. Brüt asgari ücretin üzerine 4.030 TL (yüzde 15.5) SGK primi işveren payı, 520 TL (yüzde 2) işsizlik sigortası işveren payı ekleniyor.

İŞTE ZAM TABLOSU

İşçiye yüzde 30

Ücrete yüzde 30 zam yapıldı. Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor.

Patrona yüzde 43

Geçen yıl işverene verilen 700 liralık destek yüzde 42.8 artarak, bin liraya yükseldi.

Vergiye yüzde 44

Yeniden değerleme oranın değişmesiyle, vergilere yapılan zam yüzde 43.93 oldu.

Kiraya yüzde 60

12 aylık enflasyon ortalamasına göre yapılan konut ve iş yeri kira zammı yüzde 60.45

Enflasyon yüzde 47

Enflasyon oranı yüzde 47.09 oldu. Yıl sonunda yüzde 48’i bulması bekleniyor.

Açlık sınırı 23.256 TL

Ücret, açlık sınırın 152 lira altında kaldı. 4 kişilik ailenin 28 günlük beslenmesi.

Yoksulluk sınırı 71.048

Yoksulluk sınırındaki artış 24 bin 211 olarak, asgari ücret zammını geçti.