Almanya'nın gelecekteki şansölyesinin 'borç freni' kumarı

Almanya'nın şansölyesi olmasına kesin gözüyle bakılan Friedrich Merz, savunma harcamalarını artırmak ve ekonomiyi canlandırmak için önerdiği radikal fikirlerle muhalefetin tepkisini topladı.

Muhafazakâr CDU ve CSU koalisyonunun lideri konumundaki Merz, Merkel döneminde getirilen "borç freni" yasasını gevşeterek savunmaya yatırım yapmalarını sağlayacak milyarlarca euroluk bir ekonomi paketi öneriyor. Ancak ekonomistler bu paketi "çok agresif ve son derece riskli bir bahis" olarak niteliyor.

Merz ise "kıtada özgürlüğü ve barışı sağlamak için" bu planın "gerekli" olduğunu savunuyor.

Almanya'da 23 Şubat'taki erken seçimde Merz'in partisi birinci sırada geldi. Ancak tek başına iktidara gelmeye yetecek kadar oy toplayamadılar. Dolayısıyla diğer ana akım partilerle görüşme halindeler. Bu sürecin Paskalya'ya kadar sürmesi bekleniyor.

YASA TASARISINDA NELER VAR?

Merz gelecek hafta ekonomi planları için parlamentodan onay almaya çalışacak. 2009'dan beri yürürlükte olan "borç freni"ne göre hükümet sadece kasasına girdiği kadar para harcayabiliyor. Federal hükümet ancak milli gelirin yüzde 0,35'i kadar borçlanabiliyor.

Bu yasa nedeniyle ülkenin savunma harcamaları milli gelirin yüzde birini aşamıyor. Bu da yaklaşık 45 milyar euroya tekabül ediyor. Merz'in planıysa hem Almanya'nın savunma harcamaları için hem de Ukrayna'ya askeri yardımın sağlanabilmesi için borçlanma limitini ortadan kaldırmak.

Ayrıca yasa tasarısında 500 milyar euroya tekabül eden 10 yıllık bir altyapı fonunun oluşturulmasından bahsediyor. Merz planı hızlı bir şekilde parlamentodan geçirmek istiyor.

MUHALEFET TEMKİNLİ YAKLAŞIYOR

Bunun sebebi şu anda CDU/CSU, SPD ve Yeşiller'in parlamentoda tasarıyı geçirmek için gerekli üçte iki çoğunluğa sahip olması. Her üç parti de Almanya'nın altyapısını güçlendirme ve Ukrayna'ya yardım konusunda hemfikir. Oysa mart sonunda bu çoğunluğu kaybedecekler.

Ayrıca Yeşiller dahil muhalefetin Merz konusunda birtakım çekinceleri var. Yeşiller'in ortak meclis başkanı Britta Haßelmann, Merz'in seçim kampanyası sırasında "daha fazla borç alınmayacağı" sözünü verip tutmamakla suçluyor.

Yeni parlamentoda 64 sandalyeye sahip Die Linke, Merz'in ekonomi planının meşruiyetini sorgulayarak yeni parlamentodaki sandalye dağılımını göz ardı ettiğini söyledi. Altyapıyı desteklemek için borç freninin gevşetilmesinden yana olduğunu söyleyen parti, bu gevşetmenin savunma harcamaları için yapılmaması gerektiğini savunarak Merz'i "seçmenlerin iradesini hiçe saymak"la suçladı.

Seçimden 152 sandalyeyle ikinci parti olarak çıkan aşırı sağcı AfD ise Merz'i seçmenlere "orta parmağı göstermek"le suçladı. Partinin parlamento lideri Bernd Baumann, borç freni yasasının bloke edilmesinin mümkün olup olmadığıyla ilgili yasal danışmanlık aldıklarını söyledi.

EKONOMİSTLER BİLE TEDİRGİN

Merz'in planına en kaygıyla yaklaşanların başında Alman Ekonomi Uzmanları Konseyi'nin bir üyesi olan Veronika Grimm'den geliyor. Bunun "son derece riskli bir bahis" olduğunu söyleyen Grimm "Savunma bütçesini acilen artırmamız gerekse de reformlar olmadan uçuruma sürükleneceğimiz bir yol bu" dedi.

Neuen Osnabrücker gazetesine konuşan ekonomist "Artan sosyal yardım harcamaları ve değişen nüfus nedeniyle daha fazla borç alıp reformları ertelemek son derece riskli bir kumar. Sürdürülebilir savunma harcamalarının yalnızca ana bütçeden karşılanması gerekiyor" diye belirtti.