Avrupa'nın yükselen yıldızı: Güneş enerjisi ilk kez kömürü geçti
Avrupa Birliği'nin (AB) elektrik üretiminde güneş enerjisinin payı 2024'te ilk kez kömürü geride bıraktı. Uzmanlar yeşile dönüşte bunun güven verici bir adım olmasını söylemesine rağmen teslimat sorunu olduğunun da altını çiziyor.
Amerika'da Donald Trump'ın yeniden iktidara gelmesiyle fosil yakıta hızlı dönüş yapılırken Avrupa yeşil enerjiye geçişte ısrarını sürdürüyor. Londra merkezli uluslararası enerji kuruluşu Ember'in Avrupa Elektrik Değerlendirmesi raporu da bu dönüşümün ne kadar derin olduğunu gösteriyor.
AB'nin elektrik üretiminde geçen yıl güneş enerjisinin payı yüzde 11'e ulaşırken, kömürün payı ilk kez yüzde 10'un altına düştü. Böylece AB'deki elektrik üretiminde güneş enerjisinin payı 2024'te ilk kez kömürü geride bıraktı.
Elektrik üretiminde rüzgar enerjisinin payı yüzde 17 olurken, doğalgazın payının yüzde 16 olduğu açıklandı.
NEREDEYSE YARISI YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARINDAN
Güneş enerjisindeki güçlü büyüme ve hidroelektrikten üretimin toparlanmasıyla AB geçen yıl elektriğinin yüzde 47'sini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağladı. Fosil yakıtların elektrik üretimindeki toplam payı yüzde 29 oldu. Üretimin kalanı nükleer enerji dahil olmak üzere diğer kaynaklardan karşılandı.
AB'de Yeşil Anlaşma öncesi 2019'da fosil yakıtların elektrik üretimindeki payı yüzde 39 ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 34 olarak hesaplanmıştı.
GÜNEŞ ENERJİSİ YÜKSELİŞTE
Rapora göre AB ülkelerinin yarısı şu anda zaten elektrik üretiminde kömür kullanmıyor, kullananlarsa bunu yüzde 5'in altında tutuyor. Bütün AB ülkelerindeyse güneş enerjisi büyüme gösteriyor.
Kömür 2019'da AB'nin en büyük üçüncü elektrik üretim kaynağı olmuştu. Şimdiyse doğalgazdan elektrik üretimi üst üste beşinci yılında da düşme eğiliminde.
TESLİMAT AÇIĞI VAR
Ember, AB'nin son beş yıldaki yeni rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesiyle 59 milyar dolarlık fosil yakıt ithalatından kurtulduğunu hesapladı.
Ember Kıdemli Analisti ve raporun başyazarı Chris Rosslowe, güneş ve rüzgar enerjisiyle AB'nin kömürden elektrik üretimini ciddi ölçüde azalttığını ve gaz kullanımının yapısal bir düşüşe geçtiğini belirtti.
Rosslowe, "AB'nin elektrik dönüşüm süreci son beş yılda beklenenden daha hızlı ilerledi ama daha fazla gelişim yaşanmasına kesin gözüyle bakamayız. Özellikle kendine özgü zorluklarla ve artan bir teslimat açığıyla karşı karşıya olan rüzgar sektöründe teslimatın hızlandırılması gerekiyor. 2030'a kadar, yıllık ilave rüzgar enerjisi kurulumlarının 2024 seviyelerine kıyasla iki katından fazla olması gerekiyor" dedi.