Bankalar faizde cimri davranıyor

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

Merkez Bankası politika faizinde, Aralık 2024’ten bu yana üç kere indirime giderek toplamda 7.5 puanlık indirimle faizi yüzde 42.5 düzeyine çekti. Politika faizindeki düşüşe rağmen, bankalar kredi faizlerini indirmede cimri davranıyor. Merkez’in, üç ayda üç kere faiz indirime gitmesine rağmen, bankalar kredi faizlerinde bir kere indirim yaptı. Merkez Bankası’na göre, üç aya kadar vadeli açılan TL mevduat hesaplarında uygulanan faiz oranı yüzde 52.02 oldu. Bu alanda 27 Aralık 2024’te uygulanan faiz oranı yüzde 59.14’tü. Mevduat faizlerinde vade bitiminde faizlerde hızlı indirime giden bankalar kredi faizlerinde aynı cömertliği göstermedi.

TAHSİS ÜCRETİ EKLENİYOR

İhtiyaç kredilerinde 28 Şubat 2025’te uygulanan ortalama faiz oranı yüzde 64.76 seviyesinde gerçekleşti. Taşıt kredilerinde uygulanan ortalama faiz 28 Şubat 2025’te yüzde 36.77 iken bu oran 27 Aralık 2024’te yüzde 36.84 seviyesindeydi. Ticari kredilerde ise uygulanan faiz bu yıl 28 Şubat’ta yüzde 55.25 seviyesinde gerçekleşirken 27 Aralık 2024’te uygulanan faiz oranı yüzde 40.87 seviyesindeydi. Konut kredilerinde 28 Şubat’ta uygulanan faiz oranı yüzde 39.86 olurken bu oran 27 Aralık 2024’ta yüzde 40.87 seviyesindeydi. Bu faiz oranlarına ek olarak bankaların müşteriye ayrıca toplam kullandırdıkları kredi tutarı üzerinden yüzde 0.25 kredi tahsis ücreti de ekleniyor. 1 milyon TL kredi kullanan bir müşteri bir yılda ortalama 1 milyon TL’den fazla faiz ödemek durumunda da kalıyor.

NİSAN ORTASINDA İNER

Prof. Dr. Şenol Babuşcu’ya göre, bankalar son yıllarda ciddi kâr elde edemedikleri için faiz indiriminde acele etmiyorlar. Babuşcu, “Son aylarda Merkez Bankası üç kere faiz indirdi ama bankalar indirimi hep 45 gün 60 gün geriden geldi. Bankalar kredi faizlerini ancak 2025 Nisan ayının ikinci yarısında indirir” dedi.

Martta kredi faizi yükseldi

Bankaların internet sitelerinde yayımladıkları faiz oranlarına göre ihtiyaç kredi faizleri aylık yüzde 3.41 - 5.25 arasında değişiyor. Hatta bazı bankalarda mart ayıyla birlikte ihtiyaç kredi faizlerinde 0.2 puanlık yükselişler oldu. Merkez Bankası da şubatın son haftasında ihtiyaç kredi faizinin 1.65 puan yükseldiğini gösteriyor.

‘Sana verecek çok param yok’

TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giyim Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat, kredi büyümesine sınırlamalar getirildiğini anımsatarak, “Bankalar sanayiciye diyor ki benim sana verecek çok param yok, alıyorsan da bu, maliyeti yüksek. Bankalar mevduat faizini ışık hızıyla indiriyor ama ihtiyacımız olan kredilerde faizler maalesef inmiyor. Sanayideki kapasite daralmaları da bunu gösteriyor. Çok maliyetli olmasına rağmen yeni yatırım için değil, sadece işletme sermayesi için finansman alabiliyoruz” dedi. Son bir yılda TL ticari kredi büyümesi sadece yüzde 20.2 artış gösterdi.