Bilim insanları buldu: İşte kolon kanseri riskini artıran bu genmiş
Bilim insanları genç insanlarda kolon kanserini tetikleyen bir gen tespit etti. Bu geni devre dışı bırakmanın kolon kanserini küçülttüğü ve farelerin hayatta kalma süresini artırdığı görüldü.
Normalde 50 yaşın üstünde daha sık görülen kolon kanserine son yıllarda gençler de daha sık yakalanıyor. Bilim insanları bunun sebebini henüz tam anlayabilmiş değil.
Gençlerde daha sık kolon kanseri görülmesinde kötü beslenme, hareketsiz yaşam tarzı, çevresel faktörler ve genetiğin etkili olabileceği düşünülüyor.
Şimdi Johns Hopkins Üniversitesi’ndeki bilim insanları, belli bir genin kolon kanserini tetikleyebileceğini keşfetti. Araştırmacılar bu geni nasıl devre dışı bırakabilecekleri konusu üstünde çalışıyor.
AŞIRI UYARILMASI ESAS SORUN
HMGA1, DNA’da kolon kök hücrelerinin doğru bir şekilde çalışması için kritik önem taşıyan genleri devreye sokan anahtar olarak işlev gören bir molekül. Bu kök hücreleri, sindirim nedeniyle zaman içinde yıpranan kolonun yenilenmesini ve onarımını sağlıyor.
HMGA1 gibi düzenleyici moleküller kötü beslenme, genetik mutasyon ve enfeksiyon gibi stres faktörlerine tepki vermesiyle biliniyor. Ancak araştırmaya göre HMGA1’in aşırı uyarılması kansere neden olabiliyor.
KANSERLE BAĞLANTILI GENİ AKTİVE EDİYOR
Johns Hopkins Kimmel Kanser Merkezi’nde patoloji ve onkoloji doktoru Linda Resar, bu durumda HMGA1’in başka proteinleri aktive ederek kontrol edilemeyen bir durumun ortaya çıkmasına neden olduğunu söylüyor.
Buna göre HMGA1’in doğrudan aktive ettiği genlerden biri de kolon kanseriyle bağlantılı olduğu bilinen ASCL2.
Ayrıca yüksek seviyelerdeki HMGA1’in, kanser hücrelerinin bağışıklık hücrelerinden kaçmasına yardım ederek kanserle mücadeleyi zorlaştırdığı da ortaya çıktı.
HMGA1'İ BLOKE ETMEK FARELERİN KANSERİNİ KÜÇÜLTTÜ
Araştırmacılar adenomatozis polipozis koli (APC) proteininde mutasyonu olan farelerde HMGA1’in faaliyetlerini önlediklerinde ortaya nasıl bir sonuç çıkacağını da incelediler. Bu proteinde meydana gelen mutasyon, kolorektal kansere yakalanma riskini büyük ölçüde artırıyor.
Journal of Clinical Investigation dergisinde yayınlanan deneyde yer alan bir grup farede mutasyona uğramış APC geni vardı. Ayrıca bu farelerin bağırsakları da enfeksiyon yapıcı bakterilerle doluydu. İkinci fare grubunda ise mutasyona uğramış genin iki kopyası vardı.
APC’li farelerde kök hücre genlerini harekete geçirmenin, mutasyona uğramış hücrelerin artmasına ve kanserin büyümesine neden olduğu görüldü. Ancak araştırmacılar HMGA1 genini devre dışı bıraktıklarında kanser hücrelerinin azaldığını ve farenin daha uzun süre hayatta kaldığı tespit etti.
Bu sonuçların kendilerine umut verdiğini söyleyen araştırmacılar, HMGA1’i yarı yarıya devre dışı bıraktıklarında kanserin büyümesini farenin sağlığında büyük bir tahribat bırakmadan mümkün kılabileceklerini söyledi.