Bu kuasar evrenin karanlık döneminin sona ermesine yardım etmiş

Yale Üniversitesi'ndeki gökbilimciler, hem NASA'nın NuSTAR uzay teleskobunu hem de Chandra Gözlemevi'ni kullanarak evrenin ilk zamanlarından kalma bir kuasarı inceledi. Bu kuasar J1429+5447'ydi.

J1429+5447'yi diğr kuasarlardan ayıran şey, şimdiye kadar keşfedilenler arasında parlamasıyla sönmesi en hızlı gerçekleşen kuasar olmasıydı.

Çalışmalarını Amerikan Astronomi Derneği'nin toplantısında sunan araştırmacılar, J1429+5447 sayesinde evrenin ilk zamanlarında ortaya çıkan gök cisimlerinin nasıl hızla büyüdüğünü öğrenebileceklerini söyledi.

SADECE İKİ HAFTADA X IŞINI SEVİYESİ İKİ KATINA ÇIKTI

Araştırmacıların gözlemleri NuSTAR ve Chandra'nın dört ay önceki verilerine dayanıyor. Kuasarın çekim etkisiyle oluşan "görelilik" nedeniyle Dünya'daki 4 aylık süre, kuasarda 2 haftaya tekabül ediyor.

The Astrophysical Journal Letters'da yayınlanan araştırma sonucunda kuasar için iki haftaya tekabül eden bu sürede X ışını yayılmasının iki katına çıktığı görüldü.

İLK BİR MİLYAR YILLIK ZAMAN DİLİMİNE AİT

Yale Üniversitesi'nde doktora sonrası astrofizik araştırmacısı ve çalışmanın da başyazarı Dr. Lea Marcotulli, "Bu çalışmada kuasarın, Dünya'ya doğru yönelmiş bir jete sahip, kuvvetle muhtemel süper kütleli bir kara delik olduğunu keşfettik ve bunun evrenin ilk bir milyar yıllık zaman dilimine ait olduğunu görüyoruz" dedi.

Araştırmanın yazarlarından Yale Üniversitesi Öğretim Üyesi Meg Urry de yoğunluk ve hız açısından bu düzeydeki X-ışını değişkenliğinin aşırı olduğunu söyledi.

Urry, "Bu, neredeyse kesin olarak bize doğru yönelen, parçacıkların merkezdeki süper kütleli kara delikten bir milyon ışık yılı uzağa taşındığı bir koniden oluşan jetle açıklanabilir. Jet, neredeyse ışık hızında hareket ettiği için Albert Einstein'ın Özel Görelilik Kuramı'nın etkisiyle değişkenlik hızlanıyor ve büyüyor" dedi.

KARANLIK DÖNEME IŞIK TUTABİLİR

Evrendeki en eski ve en parlak gök cisimleri olan kuasarların, galaksilerin merkezinde bulunan kara deliklerin çekim bölgesindeki "etkin galaksi çekirdeklerinden" oluştuğu biliniyor.

Kuasarlar, görünür ışık, radyo, kızılötesi, morötesi ve X ile gamma ışını dalga boylarında yaptığı salımlarla tespit edilebiliyor.

Büyük Patlama’dan sonra gelen Karanlık Dönem yüz milyonlarca yıl sürdü. Evren bu dönemde büyük ölçüde karanlıkta kaldı. Nötr hidrojen atomlarının yeniden iyonlaşmasıyla bu dönem sona erdi ve ilk yıldız jenerasyonları oluşmaya başladı.

İşte J1429+5447 tam da ışıkların yeniden açıldığı bir dönemde parlayıp söndüğü için karanlık dönemin bitişine yardım eden kuasarlardan.