Bu ötegezegen tüm hız rekorlarını kırıyor
Bilim insanları süpersonik hızda rüzgarları olan devasa bir gezegen buldu. Bu gezegeni özel kılan iki şey var: Evrende şimdiye kadar bilinen en hızlı rüzgarlara sahip olması ve Dünya’dakine benzer karışıklıkta hava modeli olması.
Dünya’dan 500 ışık yılı uzaktaki WASP-127b gezegeninin rüzgarları, saatte 30 bin kilometre hızla esiyor.
Güneş Sistemi’ndeki Jüpiter, Satürn ve Uranüs gibi gezegenlere benzer şekilde bir gaz devi.
Kendi ekseni etrafındaki dönüş süresi, yörüngesinde döndüğü yıldızın dönüş süresiyle eşit. Bu da aynı Ay ve Dünya’nın arasındaki ilişkiye benzer bir durum yaratıyor. WASP-127b’nin bir tarafı yıldızını gördüğü için gündüzü yaşarken, diğer yüzü karanlıkta kaldığı için geceyi yaşıyor.
Jüpiter’den biraz daha büyük olmasına rağmen, kütlesi yalnızca yüzde 16’sına tekabül ediyor.
DÜNYA'DAKİNE BENZER KARIŞIKLIKTA
Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlanan çalışmanın yazarlarından ve Çin’deki Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nde gökbilimci Fei Yan gezegenin Dünya’dakine ve Güneş Sistemi’ndeki diğer gezegenlerinkine benzer karışıklıkta hava modeli olduğunu söylüyor.
Atmosferi incelendiğinde bu gezegenin bir yarısının çok yüksek hızda bize doğru hareket ettiği, diğer kısmının da aynı hızla bizden uzaklaştığı görüldü. Araştırmacılar bunun gezegenin ekvatorunda çok hızlı, süpersonik jet rüzgarlar olduğu anlamına geliyor.
WASP-127b’deki gazları incelemek için kriyojenik yüksek çözünürlüklü kızılötesi Echelle spektrografı denen ekipmanlar kullanıldı. Veriler, gezegenin kutupları arasında büyük farklılıklar olduğunu gösteriyor. Bu da gezegendeki gün batımı ile gün doğumu arasında yüzlerce derecelik aşırı sıcaklık farkının bir işareti olabilir.
Sıcaklıkların 1127 dereceyi bulduğu gezegende kutup bölgeleri diğer yerlerden nispeten daha soğuk.
NEPTÜN'DEN 15 KAT HIZLI
Ancak konu rüzgarlar olduğunda WASP-127b rakipsiz. Bir kıyas yapacak olursak Güneş Sistemi’nde en hızlı rüzgarlara sahip gezegen Neptün’de rüzgarın esme hızı saatte iki bin kilometre. Bu da WASP-127b’deki rüzgarların Neptün’dekinden 15 kat daha hızlı estiği anlamına geliyor.
Bu rüzgarlar saniyede 7.5 ila 7.9 kilometre esmesiyle bildiğimiz tüm kasırgaları ve jet akımlarını geride bırakıyor.
Aşırı hava koşullarının meydana geldiği dünyaları incelemek, gezegenlerin nasıl büyüyüp zaman içinde değiştiğini göstermeye yarayabilir.