Çarklar dönmezse yaraları saramayız

Şehriban Kıraç / NEFES

Kahramanmaraş depremlerinin üzerinden tam iki yıl geçti. 6 Şubat depremlerin Türkiye ekonomisine maliyeti 104 milyar doları aşarken, yaraların sarılması için atılan adımlar yetersiz kaldı. Hâlâ deprem bölgesinde esnaf konteynerde yaptığı işlerden eve ekmek götürmeye çalışıyor. Bugüne kadar esnafa tek bir iş yeri teslim edilmedi.

Bölgede çalışanların 3’te 1’i de yaşamlarını konteyner kentlerde sürdürüyor. Özellikle depremin en çok yıktığı Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Adıyaman adeta koca bir şantiye alanı gibi. Bölgedeki sanayicilere göre şu anda en büyük sorun barınma. Sanayiciler, “Ticaretini ayağa kaldıramadığımız bir şehrin toparlanmasını beklemek yanlış olur” vurgusunu yaptı.

ŞANTİYE GİBİ

Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, adeta şantiyeye dönmüş olan Malatya’da, 100 bin vatandaşın ve 3 bin 500 esnafın, üçüncü kışını konteynerlerde geçirdiğini söyledi.

Sadıkoğlu, “103 bin bağımsız konuta ve iş yerine ihtiyacımız var. Ancak, şu ana kadar kurası çekilen konut sayısı sadece 26 bin 305. Teslim edilen iş yeriyse hiç yok. OSB’mizde deprem öncesi 42 bin olan personel sayısı şuanda 30 bine düştü. 200 bin kişi Malatya’dan göç etti. Depremde gerek fiziki gerekse ekonomik olarak derin yaralar almış şehirlerimizin ayağa kalkabilmesi için pansumana değil yaralarını saracak uzun vadeli desteklere ihtiyacımız var. Birçok esnafımız bugün 21 metrekare konteynerde asgari ücret düzeyine dahi ulaşamayan kazançlar ile ayakta kalmaya çalışıyor” dedi.

104 MİLYAR DOLAR

Depremin bölgeye faturası 104 milyar doları geçerken, hayatın normale dönmesi, ticaretin devam etmesi, sanayide çarkların dönmesi de devletin bölgeye daha fazla destek sunmasına bağlı.

"KALKINMA ÜRETİM VE TİCARETLE OLUR"

Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, hem ekonomik toparlanmayı hızlandırmak hem de kalıcı ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak adına daha uzun vadeli ve kapsamlı desteklere ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, “Üretimi gerçekleştiren insan kaynağının deprem sebebiyle hayatını kaybetmesi ya da başka şehirlere göç etmesi üretime sekte vurdu. Esnafın bir bölümü konteyner çarşılarda faaliyetlerine devam ediyor” dedi. Kahramanmaraş’ın hızlı bir toparlanma sürecine girmesi için yatırım yeri ve finansla ilgili taleplerinin karşılanmasının kritik önem taşıdığını anlatan Buluntu, “Şehrin kalkınması ancak üretim ve ticaret yoluyla mümkün olabilir” diye konuştu.

HATAY’DA İŞSİZ SAYISI 45 BİNİ AŞTI

Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, 2025 Ocak ayı itibarıyla Hatay’da kayıtlı işsiz sayısının 45 bin 313’e çıktığına dikkat çekerek, “İlimizde depremde hasar gören işletmelerin onarım işlemleri, binanın yapısına, hasarın boyutuna ve diğer birçok faktöre bağlı olarak uzun bir süreç gerektiriyor. Kalifiye çalışanların büyük kısmı buradan gitti” dedi. 6 Şubat depremlerinin, Hatay’da iş gücü piyasasında ciddi bir dengesizlik yarattığını ve büyük bir göç dalgasına da neden olduğunu belirten Çinçin, “Bu durumun orta ve uzun vadede bölgenin ekonomik ve sosyal yapısı üzerinde önemli etkileri olacak. Kalifiye eleman sıkıntısının giderilmesi, kalıcı konut ihtiyacının karşılanması, sağlık ve eğitim hizmetlerinin yeniden yapılandırılması gibi konularda acil çözümler üretilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, Hatay’ın toparlanması uzun yıllar alacak” diye konuştu.