Devrim niteliğinde çalışma: Ruh halinizi değiştirecek şey beyin çipi olabilir
Depresif hissetmekten, takıntılı olmaktan ya da alkol, sigara ve uyuşturucu gibi bağımlılıklardan bıkıp usandıysanız bunun çözümü beyin çipi olabilir. Bu beyin çipi, ultrason teknolojisinden faydalanarak beyin aktivitelerini etkileyip ruh halinizin değişmesini mümkün kılabilir.
Beyin çipiyle ruh halini düzeltmek mümkün mü? Bunu İngiltere’nin Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS) tarafından başlatılan klinik deney gösterecek. Ultrason teknolojisinden faydalanılan çalışmada çipin beyin aktivitelerini doğrudan etkileyerek hastaların ruh halini düzeltmesi amaçlanıyor.
Kafatasının altına ancak beynin dışına yerleştirilecek şekilde tasarlanmış cihaz, beyin aktivitesinin haritasını çıkararak belli nöron kümelerini harekete geçirecek ultrason dalgaları gönderiyor.
30 kişi üstünde yapılacak 6.5 milyon sterlin (282 milyon TL) değerindeki deneyle, bu yöntemin güvenilirliği ve ne kadar etkili olduğu öğrenilmiş olacak. Çalışmayı İngiltere’nin İleri Araştırma ve Buluş Ajansı (Aria) fonluyor.
Doktorlar bu teknolojinin gelecekte depresyon, bağımlılık, obsesif kompülsif bozukluk (OKB) ve epilepsi gibi hayat kalitesini düşüren durumların tedavisinde devrim yaratabileceğini söylüyor.
ÇİP ÇOK DAHA RİSKSİZ BİR YÖNTEMLE TAKILIYOR
Deneyde kullanılacak cihazı ABD merkezli kâr amacı gütmeyen Forest Neurotech adlı bir şirket geliştirdi. Elektrotların beynin belli bir yerine takıldığı invazif işlemlerin aksine Forest 1 beyin aktivitesini okuyup değiştirmek için ultrason teknolojisini kullanıyor.
Aria söz konusu cihazı, beynin birçok noktasındaki aktiviteyi eşzamanlı değiştirebildiği için “dünyadaki en gelişmiş BCI” olarak niteliyor.
Projenin başındaki uzman beyin cerrahı Aimun Jamjoom “Bu çok daha az bir invazif teknik ve daha güvenli bir ameliyat vadetmesi çok heyecan verici. Depresyon ve epilepsi gibi durumlara bakarsanız bu hastaların üçte birinin iyileşmediğini görürsünüz. Böyle bir teknolojinin hayat değiştirici olacağı kesim onlar işte” diyor.
NHS deneyinde beyin hasarından dolayı, beyin içindeki basıncı azaltmak için kafatasının bir kısmının geçici süreliğine alındığı hastalar olacak. Bu da cihazın hiç ameliyat gerektirmeden takılabileceği anlamına geliyor.
İŞLEMDE NELER OLACAK?
İşlem gerçekleştiğinde ultrason teknolojisi kan akışındaki küçük değişiklikleri tespit ederek beyin aktivitesinin çok daha yüksek çözünürlüklü üç boyutlu haritalarını oluşturuyor. Aynı cihaz belli nöronları hedef alarak bunları ultrason darbeleriyle uyarıyor. Böylelikle beynin belli bölgesinde aktivite artırılmış oluyor.
Test sırasında katılımcılar cihazı kafatası kusurunun olduğu bölgede iki saat boyunca kullanacaklar. Bu süreçte beyin aktiviteleri ölçülecek ve katılımcıların ruh hali ve motivasyonunun güvenli bir şekilde değiştirip değiştirilemeyeceği test edilecek.
GÜVENLİK ENDİŞESİ YOK DEĞİL
Ancak deneyle ilgili bir dizi güvenlik endişesi de var. Örneğin ultrason dokuların ısınmasına neden olabilir. Plymouth Üniversitesi’nde nörobilimci Prof. Elsa Fouragnan ısı sorununu en aza indirmeye çalıştıklarını söylüyor.
Deneyin marttan itibaren üç buçuk yıl sürmesi bekleniyor. İlk sekiz ay düzenleyici kurumların onayının alınması amaçlanacak. Eğer başarılı olurlarsa Forest depresyon gibi durumlar için tam teşekküllü klinik deneylere başlamak istiyor.
MUSK SEKTÖRÜN ÖNCÜLERİNDEN OLDU
Bu klinik deney, beyin bilgisayar arayüzü (BCI), daha bilindik adıyla beyin çipindeki hızlı gelişmeler üstüne geldi. Milyarder girişimci Elon Musk’ın nöroteknoloji şirketi Neuralink, geçen yıl felçli iki hasta üstünde klinik deneylerine başlamıştı.
Ancak bu teknoloji birtakım etik sorunları da beraberinde getiriyor. Bunlar arasında veri gizliliği ve beyin verisinin bir kişinin işe ya da sağlık sigortasına uygunluğunun değerlendirmesinde bir faktör olarak kullanılması var.