Katar’ın gözdesi Borsa İstanbul

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

İktidarın yatırım arayışı için sık sık umut bağladığı Körfez ülkeleri Türkiye’de sıcak paradan kazanıyor. Özellikle Borsa İstanbul, giderek Ortadoğulu yatırımcıların ilgi odağı oluyor. Katar’daki yerleşik yatırımcılar Borsa İstanbul’daki toplam yabancı yatırımlarının yüzde 23’üne sahip oldu. Katar böylece Borsa İstanbul’da ABD’yi tahtından ederek 4 ay aradan sonra yeniden zirveye oturdu.

14 PUANLIK ARTIŞ

Katar, 2024 Haziran’da Borsa İstanbul’da portföy değeri bakımında ikinci sırada yer alıyordu. Ancak aradan geçen 4 ayda hem Katar’ın hem de ABD’nin Borsa İstanbul’daki portföy değeri ciddi düşüş gösterdi. Haziran 2024’te Katar’ın borsadaki portföy değeri 15 milyar 148 milyon dolar, ABD’nin ise 15 milyar 986 milyon dolardı. 2024 yılı Eylül ayı itibarıyla Katar’ın toplam portföy değeri içindeki payı 2023’ün Haziran ayına göre 14 puan arttı. Bu dönemde Katar’ın portföy değeri ise 2 milyar 609 milyon dolardan 13 milyar 997 milyon dolara çıktı. Yatırımcı İlişkileri Derneği’nin (TÜYİD) eylül ayına ilişkin Borsa Trendleri Raporu’na göre, portföy değeri büyüklüğünde eylül ayında Katar’ı yüzde 21.8’lik payla ABD, yüzde 12 payla İspanya izledi. Yılın ikinci çeyreğinde ilk 10 ülke içerisinde yer almayan İspanya, 2024 Eylül’de üçüncü sıraya geldi.

Veriler 2023 yıl sonuna göre, Eylül 2024 sonu itibarıyla Katar’ın portföy değerlerindeki payının yaklaşık 9 puan ve ABD’nin payı yaklaşık 3 puan gerilediğini gösteriyor. 2019 sonunda portföy değeri bakımından Borsa İstanbul’da dördüncü sırada yer alan Birleşik Arap Emirlikleri’nin portföy yatırımlarıyla 2024 Eylül döneminde ilk 11 ülke arasında yer almaması dikkat çekti.

YABANCI SATIYOR

Yabancı yatırımcılar, BIST TÜM’de 2024’ün üçüncü çeyreğinde 695 milyon dolar tutarında net satış yaptı. Bu tutarla birlikte 2024’ün 9 aylık döneminde yabancı yatırımcıların net satış tutarı 2 milyar 494 milyon dolar olarak gerçekleşti.

2023 yılı genelinde yabancı yatırımcılar Borsa İstanbul’da yaklaşık 1 milyar 40 milyon dolarlık net satış yapmıştı. Yabancı yatırımcıların BIST TÜM işlem hacmindeki payı 2024’ün üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 1.3 puan artarak yüzde 29.8 seviyesinde gerçekleşmişti. 2024 Eylül sonu itibarıyla Borsa İstanbul’daki 7 milyon 156 bin yatırımcının yüzde 99.6’sı yerli yatırımcıdan oluşuyor.

HÜKÜMETİN TERCİHLERİ BELİRLİYOR

İktisatçı Prof. Dr. Mehmet Şişman, Türkiye hükümetinin tercihleri ve girişimleri nedeniyle Katarlı yatırımcıların Borsa İstanbul’a geldiğini belirterek, “Katar’da Ortadoğu’nun en büyük yatırım fonu da var. ABD'li yatırımların çekilmesiyle daha çok onlar geliyor” dedi. Ekonomist İris Cibre’ye göre, Katar’ın borsadaki hakimiyetinin Katar merkezli QNB’nin hisselerinden kaynaklandığını belirterek, ancak son dönemlerde borsaya yabancı girişinden ziyade çıkışı olduğunu söyledi.