Maaşlar kiraya yetmez oldu

ALİ ÖZTÜRK / NEFES

MAAŞ artışlarının enflasyonun altında kalması yetmezmiş gibi, enflasyonu ikiye katlayan kira artışları emekli, işçi ve memurun belini büktü. Emekli ve memur maaşları yüzde 11.55-15.75, asgari ücret yüzde 30 artarken, kira artışlarını ilgilendiren “12 aylık ortalamalara göre yıllık TÜFE” ocak ayında yüzde 56 oldu. Eski Türkiye-yeni Türkiye tartışmalarına bu pencereden bakıldığında, eskiden maaşın üçte birini, dörtte birini kiraya ayıran sabit gelirli, adeta sadece kiraya çalışıyor. Özellikle kirada oturan emekliler çok dertli.

NEDEN ARTTI?

Konut fiyatları ve kiraların yüksekliği, sosyal konut projelerinin az olması ile de yakından bağlantılı. TOKİ ve Emlak Konut, peş peşe lüks konut projelerine odaklanınca emlak rantı patladı. Adeta dağ başında yer alan projelerde yüksek fiyat listelerini görenler, “Benim evim merkezi konumda. Fiyatlar ucuz kaldı” diye hem ev fiyatlarını hem kiraları yükseltti.

25 BİN TL’DEN BAŞLIYOR

Merkezi semtlerdeki TOKİ ve Emlak Konut projeleri de bölge rayiçlerini alt üst etti, dar gelirli perişan oldu. Merkezi semtlerden Merter, Güngören, Mecidiyeköy, Bayrampaşa, Bakırköy, Kadıköy’de 20 yıl önce maaşlar 300-400 lira iken kiralar 100-150 TL seviyesindeydi. Bugün Merter’de 50-55 yıllık binalarda en düşük kira 25-30 bin TL. Memur maaşı 2002’de 400-500 TL iken 100-150 TL olan kiralar bugün maaşla yarışıyor. Emekli ise bugün 15-20 bin TL aylığa karşın 25-30 bin TL kiralar yüzünden “yeni Türkiye”de ölüm-kalım savaşı veriyor.

İstanbul’da ortalama kira 26.510 TL

EMLAK değer analiz firması Endeksa’nın güncel verilerine göre, 3 büyük şehir Ankara, İstanbul ve İzmir’de kiralar yıllık yüzde 45-49 arttı. Ortalama kira bedelinin en yüksek olduğu şehirler Muğla ve İstanbul. Bu iki ilde ortalama kira fiyatları sırasıyla 26 bin 636 TL ve 26 bin 510 TL. En düşük kira bedeline sahip iller ise Muş, Hakkari ve Kilis. Bu illerde ise ortalama kira bedeli 10 bin TL civarında seyrediyor.