Restoran zamlarında Avrupa lideriyiz

SONGÜL DALGIÇ BİLGİLİ / NEFES

Son yıllarda enflasyonun fren tutmadığı sektörlerden biri de restoran ve kafeler oldu. Türkiye’de son dört yıl içinde restoranlarda yeme içme fiyatları yüzde 729 oranında bir artış gösterdi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Haziran 2023’te ekonominin başına geçmesinin ardından ise bu artış devam etti ve fiyatlar yüzde 133 oranında yükseldi.

Eurostat verilerine göre, Türkiye restoran fiyatlarında Avrupa lideri konumuna geldi. Avrupa genelinde restoran fiyatları son dört yılda ortalama yüzde 25 artarken, 2023’ten bu yana bu oran sadece yüzde 7 oldu.

Türkiye’deki artış, tüm Avrupa ülkelerinin çok önünde yer alırken, Türkiye’nin en yakın rakipleri Karadağ ve Sırbistan oldu. Bu iki ülkede ise restoran fiyatları sadece yüzde 17 arttı. Sıralamada, yüzde 16 ile Romanya, yüzde 15 ile Hırvatistan, yüzde 14 ile Bulgaristan ve Litvanya, yüzde 12 ile Macaristan ve Slovakya yer aldı.

MALİYETLER KATLANDI

İktisatçı İnan Mutlu, 21 aydır Mehmet Şimşek komutasında bir enflasyonu düşürme programı uygulandığını belirterek, “Ancak bu dönemde özellikle gıda fiyatları ve dolayısıyla restoran fiyatlarındaki artışın geldiği seviye dehşet verici. İflas eden tarım politikalarının sonucunda dünya tarihinde az rastlanan fiyat artışları arasında hayatta kalmaya çalışıyoruz. Yüksek fiyat artışları yüzünden dar gelirli lokantanın yolunu unuttu. Emekliler, öğrenciler, asgari ücretliler için dışarda yemek yemenin maliyeti ciddi biçimde katlandı” diye konuştu.

Mutlu, krize rağmen lokantalardaki dolulukların gelir adaletsizliğinin ne kadar ciddi boyutlara geldiğini gösterdiğini vurgulayarak, gelir dağılımı düzeltilmedikçe enflasyonun dizginlenemeyeceğini söyledi.

‘Hakkıyla iş yapanlar zorlanmaya başladı’

Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Başkan Yardımcısı Başkanı Ebru Korali de, gıda fiyatlarında yüzde 150’nin üzerindeki fiyat artışlarına işaret ederek,

“Bazı restoranlar bu maliyetlerle iş yapamaz noktada, müşteri tüketiminde yarı yarıya azalma var. Ya uygun fiyatlı ürün tercih ediyor ya da az tüketiyor. Bazı işletmelerde müşteri sayısında da azalma var. Pandemiden kötü ocak-şubat geçirdik. Yüzde 35 ciro kayıpları var. Bayramla birlikte hareketleneceğini düşünüyorum” diye konuştu.

Korali, fırsatçılığın her sektörde olduğunu ancak hakkıyla iş yapanların zorlandığını belirtti.