Şimşek’in kumpiri yüzde 268 zamlandı
Enflasyon düşmüyor. Saplandığımız ekonomik krizden çıktığımızı gösterecek, elimizde hemen hemen hiçbir veri yok. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Haziran 2023’ten bu yana uyguladığı bu ağır program başarısız oldu.
Şimşek, koltuğa oturur oturmaz yerli ve milli IMF reçetesini devreye aldı. Ancak, reçetedeki acı ilacı sadece milyonlarca vatandaş içti. Kamu, fedakarlık yapmaya yanaşmadı. Hazine’nin kasası neredeyse tamamen boşalmasına rağmen, harcamalar kısılmadı, kamu kaynaklarında yağma düzeni devam etti.
KONKORDATO İLAN ETMİŞ GİBİ
Bir tür konkordato ilan etmiş şirket gibiydik. Kurtulabilmek için mali yapının yeniden güçlendirilmesi, borçların yönetilebilir hale getirilmesi ve kaynak israfının önlenmesi gerekiyordu. Ama Şimşek’in kontrol ettiği bu “şirket” tasarrufa yönelmedi, harcamaları kesmedi. Sadece vatandaşın boğazını sıkarak açığı kapatmaya çalıştılar.
Şimşek, kur krizine sürüklenmemek için yüksek faizleri devreye alıp sıcak para temin ederek krizi yönetmeye çalıştı. Bir kur şokunu önledi, ama kamuyu borç batağından çekip çıkaramadı. Bu programda mali disiplinin sadece adı vardı. Hiç uygulamaya girmedi.
En önemli hedef olarak ilan edilen enflasyonla mücadelede de başarı elde edildiği söylenemez. Hatta Şimşek’in aldığı ilk tedbirler enflasyonun hızla yükselmesine neden oldu. Haziran 2023’te yıllık enflasyon yüzde 38.2 seviyesindeydi. Ağustosa ulaştığımızda yüzde 58.9’a çıkmıştı.
Yaklaşık 2 yıl 10 aylık dönemde Şimşek’in attığı her adım çok sevdiği kumpir fiyatlarına da aynen yansıdı.
Şimşek, bakan koltuğuna oturduğunda Panora AVM’deki kumpirci, karışık kumpiri 80 liraya satıyordu. Şimşek’in ilk icraatlarından biri de Katma Değer Vergisi’ne ve Özel Tüketim Vergisi’ne zam yapmak oldu. İğneden ipliğe ne varsa zam tufanına tutulurken, aylık enflasyon da Haziran 2023’te yüzde 3.9 temmuzda yüzde 9.4, ağustosta yüzde 9’u buldu. Yerli ve milli IMF programını devreye alan Şimşek ise enflasyonun bir süre yükseldikten sonra düşüşe geçeceğini söyledi. Hesaplar tutmadı.
21 Ağustos 2023’te Şimşek’in canı kumpir çekip AVM’nin yolunu tuttuğunda, yıllık enflasyon yüzde 58.9’a fırlamıştı. Karışık kumpir de 155 lira olmuştu.
Yıllık enflasyon hâlâ yüzde 39’u aşıyor. Kumpirevi artık karışık kumpiri 295 liraya satmaya başladı. Şimşek koltuğa oturduğundan bu yana karışık kumpire gelen zam da yüzde 268’i buldu.
Kumpirci işine baktı, Şimşek görevine devam etti. Bir daha yolları kesişmedi. Ama eğer Şimşek, çok sevdiği karışık kumpiri online sipariş ediyorsa artık 350 lira ödüyor.
KUMPİRCİ ZAMMA DEVAM EDER
Şimşek’in aldığı önlemler, gıda enflasyonunu ve restoranlardaki yüksek fiyatları kontrol altına almaya yetmedi. Yüksek faiz politikasının bir sonucu olarak fiyatlardaki yükseliş hız kesti. Ancak kontrol altına alınamadı. Yaklaşık üç yıldır uygulanan kemer sıkma politikalarına rağmen, yılın sonunda en az yüzde 24 enflasyonla yaşamaya devam edeceğimiz ortaya çıktı. Kısacası, 2026’da bile enflasyon önemli bir problem olacak.
Millet acı ilacı içti, ama hasta tedaviyi kabul etmedi.
Merkez Bankası hızla faiz indiriyor. Yakında yerli ve milli kriz programının başarıyla sona erdiğini ve enflasyonun kontrol altına alındığını ilan edecekler.
Kumpirci zam yapmaya devam edecek.