Çin’de yeni bir salgının başlaması, beş yıl önceki Covid-19 pandemisini hatırlattı. İki hastalık arasında birtakım benzerlikler olsa da aslında durum birbirinden çok daha farklı. Hatta uzmanlara göre mevcut virüsün yarattığı tehlike çok daha az endişe verici.
Covid-19'un yarattığı ekonomik ve toplumsal sorunların etkileri kendini hala gösterirken Çin'de yeni bir salgın başladı: HMPV virüsü.
— Nefes Gazetesi (@nefesgazete) January 7, 2025
Peki bu virüs hakkında neler biliniyor? pic.twitter.com/p1vraPwZMy
Son günlerde haberlere konu olan bu virüs insan metapnömovirüsü, kısaltılmış adıyla HMPV. Peki bu virüs hakkında neler biliniyor?
HMPV NEDİR?
HMPV her yıl dünyanın dört bir yanında solunum hastalıklarına sebep olan birkaç patojenden biri. Bu virüs aslında çok yaygın, öyle ki bazıları çocukluktan itibaren birkaç kez bu virüsü kapabiliyor.
Soğuk aylardan geçen ülkelerde HMPV, grip sezonu gibi her yıl kendini gösterebilir. Ekvatora yakın yerlerdeyse HMPV vakalarına yıl boyu daha düşük seviyelerde rastlanabiliyor.
HMPV halk arasında çok daha fazla bilinen respiratuar sinsityal virüse (RSV) benziyor. Grip ve Covid’le benzer semptomlar gösteriyor. Bunlar arasında öksürük, ateş, burun tıkanıklığı ve hırıltılı solunum var.
RİSK KİMLERDE DAHA YÜKSEK?
Çoğu HMPV enfeksiyonu hafif geçiyor, hatta soğuk algınlığıyla bile karıştırılabiliyor. Ancak ağır vakaların bronşit ve zatürreye evrilme ihtimali var. Bu ihtimal özellikle çocuklar, yaşlılar ve bağışıklık sistemi düşük kişilerde daha yüksek.
Astım gibi öncesinden de akciğer sorunları yaşayanlar ve kronik obstrüktif akciğer hastalığına (KOAH) sahip kişiler, yüksek risk altındaki kişilerden.
Gelişmiş ülkelerde virüs nadiren ölümcülken, sağlık sisteminin zayıf olduğu ve hasta takibinin iyi yapılmadığı fakir ülkelerdeyse ölüm ihtimali çok daha yüksek.
VARLIĞI NE ZAMANDIR BİLİNİYOR?
HMPV ilk olarak 2011 yılında tespit edilmişse de araştırmacılar virüsün en az 60 yıldır insanlar arasında dolaştığını söylüyor. Uzun zamandır bilinmesine rağmen influenza, Covid ve hatta RSV kadar çok bilindik bir virüs değil.
Bunun bir sebebi de hastaların nadiren hastaneye gelip bunun için tedavi olması. Ayrıca semptomları diğer viral hastalıklardan pek farklılık göstermediği için ayrım yapmak çok da mümkün olmuyor. Dolayısıyla çoğu vaka HMPV teşhisi konmadan geçip gidiyor.
HMPV İLE ENFEKSİYON NASIL MÜMKÜN OLUYOR?
Virüsün en sık yayılma şekli, enfekte kişinin öksürüğü ve hapşırığından kaynaklanan damlacıklar.
AŞISI YA DA TEDAVİSİ VAR MI?
HMPV için yapılan bir aşı olmasa da RSV’nin aşısı var. Bilim insanları her iki virüse karşı koruyacak bir aşı bulmaya çalışıyor. Ayrıca doğrudan HMPV’yi ortadan kaldırmaya yönelik de bir tedavi yok. Daha çok belirtilere odaklanılıyor.
ÇİN NE DİYOR?
Çinli yetkililer, ülkedeki HMPV vakalarının arttığını kabul ediyor. Ancak virüsün daha önceden de bilindiğini söyleyerek büyütülecek bir şey olmadığını iddia ediyorlar. Covid-19 yeni bir patojen olduğu için insanlar bununla mücadele için yeterli savunmaya sahip değildi.
27 Aralık’ta Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin düzenlediği basın konferansında Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü yöneticisi Kan Biao, HMPV virüsünün 14 yaş ve altındaki çocuklar arasında yayıldığını söylemişti. Ayrıca vakalar özellikle Çin’in kuzeyinde artmış durumda. Kan influenza vakalarının da arttığını söyledi.
Çin’i asıl endişelendiren şeyse bu ayın sonunda başlayacak Lunar Yeni Yılı’nda vakaların iyice artması. Lunar döneminde Çin tatile giriyor ve insanlar çok daha sık yolculuklara çıkıyor.
Ancak Kan vaka yoğunluğu ve boyutu hesaba katıldığında bu yıl solunum enfeksiyonları hastalıklarının geçen yıla göre daha düşük olacağını düşündüklerini söyledi.
Resmi Çin kayıtları HMPV’nin aralığın ortasından beri arttığını gösteriyor. Çinli yetkililer ise genelde her yıl bu zamanlar hasta vaka sayılarının arttığını söylüyor.
ÇİN’DEKİ İNSANLAR VİRÜSE NASIL TEPKİ GÖSTERİYOR?
Resmi Çin haber ajansı Xinhua’ya göre bazı hastalar ve sosyal medya kullanıcıları daha önce böyle bir virüsle karşılaşmadıkları için internetten tavsiye arar oldu.
Devlet medyası ise insanları doktora danışmadan antiviral ilaç kullanmamaları konusunda uyardı.
Bazı internet kullanıcıları da pandemi sırasında stokladıkları maskelerin nihayet işe yarayacağı gibi şeyler söyleyerek işi şakaya vurdu.
DSÖ NE DİYOR?
Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyetlerini sürdüren Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Sözcüsü Margaret Harris, Çin'de bildirilen solunum yolu hastalıklarının kış mevsimi için olağan seviyelerde olduğunu söyledi.
Çin'de patojenler arasında en yaygın olanın mevsimsel grip olduğunu ve bunun arttığını belirten Harris sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çin'de bildirilen solunum yolu enfeksiyonu seviyeleri kış mevsimi için olağan seviyede. Yetkililer hastane kullanımının şu anda geçen yılın aynı dönemine göre daha düşük olduğunu, acil durum bildirimi veya müdahalesi yapılmadığını bildiriyor. DSÖ'nün Küresel Grip Gözetim ve Müdahale Sistemi, şu anda kış mevsiminin yaşandığı Asya, Avrupa, Afrika'nın bazı bölgeleri ve Karayipler'deki birkaç ülkede gripte artan eğilimler kaydetti."
Covid-19'dan sonra Çin'de korkutan salgın: Gençler ve yaşlılar dikkatSağlık
