Şehriban Kıraç / NEFES
Artan maliyetler, krediye ulaşamama, ihracatın zorlaşmasıyla iş dünyası zor bir süreçten geçerken, yüksek faizlerle borçlanan reel sektör kredileri geri ödemede zorluk çekiyor.
Son bir yılda bankalarca kullandırılan kredilerin tasfiye olacak miktarı yani tahsil edilemeyen kısmı yüzde 62 civarında artarak 342 milyar liraya dayandı.
301 MİLYAR TL’Yİ AŞTI
Takipteki alacaklar 301 milyar lirayı aşarken kullandığı krediyi zamanında ödemeyen ve takibe düşen sektörlerin başında imalat sanayi geliyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre Kasım 2024 döneminde imalat sanayi sektörünün kullandığı yaklaşık 44 milyar liralık kredi takibe düştü.
İmalat sanayinde batık miktarı bir yılda yüzde 120 artış gösterdi. İmalat sektörü batık kredide 2023’te enerji ve inşaat sektörlerinden sonra 20 milyar TL ile üçüncü sırada geliyordu.
ÇALIŞAN AZALIYOR
Merkez Bankası’nın İktisadi Yönelim Anketi’ne göre imalat sanayi işletmeleri temsilcileri, gelecek üç ayda istihdamda azalış olmasını bekliyor. Son üç ayda ise üretim hacmi ve sipariş miktarında zayıflama bildiriliyor.
Sanayici, içinde bulunduğu sektörün genel durumunun, Ocak 2025’te geçen aya göre daha kötü olduğunu vurguladı. 2024 Kasım’da ücretli çalışan sayısı yıllık olarak sanayi sektöründe 36 bin 714 kişi azalarak 5 milyon 11 bin kişi düzeyine geriledi. BDDK verilerine göre, batık kredide ikinci sırada olan inşaatta yaklaşık 38 milyar lira takibe alındı.
Bir önceki yıl bu alandaki batık kredi miktarı 25 milyar liraydı. Üçüncü sıradaki perakende sektöründeki batık miktarı 27 milyar liraya dayandı. 2023 Kasım döneminde kullandığı krediyi en fazla batıran sektör enerji iken 2024’te bu alandaki batık miktarı ise 22 milyar lirayı aştı.
KAYNAK BETONA GÖMÜLDÜ
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) verilerine göre, Kasım 2024 itibarıyla tasfiye olacak alacak miktarı 341 milyar 636 milyon liraya yükseldi. 2023’te aynı dönemde bu miktar 210 milyar TL civarındaydı. Tasfiye olunacak kredilerin 49 milyar 638 milyon lirası inşaat sektöründe.
Kasım 2023’te bu miktar 30 milyar TL civarındaydı. İnşaat sektörü 2024 Kasım ayı itibarıyla kullandığı 990 milyar 177 milyon TL kredinin yaklaşık yüzde 14.5’i tasfiye olunacak krediler bölümüne girmiş oldu.
Tasfiye olunacak kredilerin ikinci sırasında 37 milyar lira ile perakende sektörü var. 2023’ün Kasım döneminde perakendedeki tasfiye kredi miktarı 23 milyar 292 liraydı. Tasfiye kredinin üçüncü sırasında 35 milyar ile enerji sektörü geliyor. 17 milyar 676 milyon lirası ise emlak komisyonculuğu ve kiralama sektörüne ait.
TAKİPTEKİ KREDİLER ARTACAK
Prof. Dr. Şenol Babuşcu’ya göre, takipteki kredilerde yüzde 100’ün üzerinde artış var. Babuşcu, “Takipteki kredilerin bu kadar artması ekonominin kötü olduğunun en önemli göstergesi. Daraltıcı ve sıkı para politikası devam ettikçe, takipteki krediler artmaya devam edecek. Özellikle turizm ve eğitim sektörlerinde ve ihtiyaç kredilerinde takipteki kredi miktarı yükselecek” dedi.
