Bilim insanları tek tek açıkladı: Elma sirkesi sanıldığı kadar faydalı mı?

Elma sirkesi uzun zamandır sağlıklı yaşam guruları tarafından en sağlıklı ürünlerin başında geliyor. Elma sirkesinin kan şekerini düşürme, gıda zehirlenmesi riskini azaltma ve hatta kansere karşı mücadelede etkili bir araç olduğu biliniyor.

Ayrıca bazı ünlüler marketlerde yaklaşık 100 liraya satılan bu ürünün kilo vermeye de yardımcı olduğunu söylüyor. Örneğin manken Victoria Beckham, Instagram'daki 32.9 milyon takipçisine her sabah aç karna bir yemek kaşığı elam sirkesi içtiğini söylemişti.

Oyuncu Jennifer Aniston da 2023'te Vogue dergisine her sabah en önce elma sirkesi içtiğini anlatmıştı.

Elma sirkesinin bu fantastik faydaları cazip gelse de uzmanlar bir konuda uyarıyor: Bu faydalar şimdiye kadar yalnızca petri kaplarında görüldü, insanlarda değil!

İngiliz gazetesi DailyMail elma sirkesinin bugüne kadar bilinen faydalarının ne kadar doğru olduğunu araştırdı. İşte sonuçlar...

BAKTERİLERİ ÖLDÜREBİLİYOR

Sirke asırlardır temizleyici ve önleyici bir gıda olarak kullanılageldi. 2005'te yapılan bir bilimsel araştırma sirkenin gıda zehirlenmesine neden olabilen bir bakteri türü olan salmonellayı azaltmakta kullanılabileceğini öne sürdü.

Araştırmacılar salmonellayla kontamine olmuş roka yapraklarını sirke, limon suyu ve ikisinin karışımıyla yıkadılar. Limon suyu ve sirke karışımının salmonellanın ortaya çıkma riskini azalttığı görüldü.

Ancak bilim insanları salmonella zehirlenmesinden korunmak için sirkeye bel bağlamamak gerektiğinin altını çiziyor.

Reading Üniversitesi'nde gıda bilimci Profesör Gunter Kuhnle, "Elma sirkesinin antibakteriyel olması muhtemel. Ancak bu diğer sirkelerde de mümkün bir şey. Çünkü asetik asit birçok böceği öldürebiliyor. Elma sirkesinin insan vücudunda olağanüstü bir etkisi olup olmadığından şüpheliyim" diyor.

Aston Üniversitesi'nde diyetiysen Dr. Duane Mellor da herhangi bir sirkenin bakteri üremesini azaltabileceği konusunda hemfikir. Ancak o da bunun direkt insan vücudunda değil laboratuvar testlerinde görüldüğünün altını çiziyor.

KAN ŞEKERİNİ DÜŞÜRMEYE YARDIMCI

Elma sirkesiyle en sık rastlanan iddialardan biri de kan şekerini düşürmeye yardımcı olması.

2004'te Journal of the American Association of Diabetes dergisinde yayınlanan bir çalışma, karbonhidratlı bir öğünde elma sirkesine de yer vermenin glikoz ve insülin seviyelerini düzeltebileceğini öne sürmüştü.

Araştırmacılar o çalışmada katılımcılara tereyağlı ekmek ve bir bardak portakal suyundan oluşan bir öğün sunmuş, yemekten sonra da katılımcıların bazılarına 20 gram elma sirkesi verildi.

Daha sonra tüm katılımcıların kan şekerleri yemekten sonraki yarım saat ve bir saat sonra tekrar kontrol edildi. Sonuç olarak sirke içenlerin kan şekeri seviyesinin daha düşük olduğu görüldü.

Ancak 2016'da yapılan başka bir çalışma, bu durumun şeker hastalarından ziyade sağlıklı insanlarda daha etkili olduğunu ortaya çıkardı.

KİLO VERDİRİYOR

Kim Kardashian, Victoria Beckham ve Jennifer Aniston gibi bazı ünlüler elma sirkesinin kilo vermeye yardımcı olduğuna "yemin ediyor." Peki bu ne kadar doğru?

Journal of Functional Foods dergisinde 2018'de yayınlanan bir çalışma öğle yemeğinde iki yemek kaşığı sirke içmenin kilo kaybına yardımcı olabileceğini gösterdi.

O deneydeki katılımcılar, günlük ihtiyaç duyduklarından 250 kalori daha az beslenmişlerdi. Elma sirkesi içen grup, içmeyen gruptan 1.3 kilo daha fazla kaybetmişti.

Kaslik Holy Spirit Üniversitesi'ndeki araştırmacılar da kahvaltıdan önce sirke içmenin sadece üç ayda 1.4 kilo kaybına yardımcı olabileceğini öne sürüyor.

Ancak bu araştırmalar herkesi ikna edebilmiş sayılmaz.

Eleştirmenler 120 kişi üstünde yapılan son çalışmanın kusurlu olduğunu ve hiçbir şey kanıtlamadığını savunuyor. Eleştiriler arasında 12 haftalık çalışmanın uzunluğu ve katılımcıların kilolarının araştırmanın başında sabit olmaması geliyor.

Lübnanlı araştırmacılar elma sirkesinin zayıflatma etkisinin nedenini bilmediklerini itiraf ediyor. Bununla birlikte hayvanlar üstünde yapılan çalışmaların insülin hassasiyetini ve enerji seviyesini artırdığını savunuyorlar.

Mellor kilo verdirme özelliğinin elma sirkesine özgü olmayabileceğini belirtiyor: "Yemeğe eklediğiniz herhangi bir sirke, yemek yedikten sonra midenizin boşalma hızını yavaşlatır. Yani bu durum elma sirkesine özgü değil" dedi.

KANSERLE MÜCADELE EDİYOR

Laboratuvar araştırmaları her ne kadar tersini gösterse de elma sirkesi içmek "kanseri iyileştirmiyor."

1996'da ABD'de yapılan bir araştırma, kanser hücrelerinin asitli ortamlarda daha şiddetli yayıldığını gösterdi. Elma sirkesi vücutta asitin tam tersi alkaline döndüğü için bazıları kanserle mücadelede bu gıdanın faydalı olabileceğini düşündü.

Ancak kanserli hücrelerin alkalinli ortamlarda büyümeyeceğini gösteren herhangi bir araştırma yok.

2014'te Gastroenterology and Hepatology dergisinde yayınlanan başka bir çalışmada elma sirkesindeki asetik asitin fare ve insanlardan alınan mide kanseri hücrelerini öldürebildiği tespit edilince bazı araştırmacılar mide kanserinin tedavisinde elma sirkesinin etkili olabileceğini düşündü. Ancak elma sirkesinin kanserle mücadelede etkili olabileceği kesin değil.