Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı konmuş 30 bin İngiliz yetişkinle yapılan yeni bir araştırma, bu kişilerin aynı tanı konmamış yaşıtlarına kıyasla çok daha erken öldüğünü gözler önüne serdi. Oran şöyle: Erkekler yedi, kadınlar dokuz yıl erken ölüyor!
The British Journal of Psychiatry dergisinde dün yayınlanan çalışma, tüm ölüm nedenlerinin yer aldığı veriler kullanılarak DEHB’si olan kişilerin ortama yaşam sürelerinin tahmin edildiği ilk çalışma.
Daha önceki çalışmalar bu durumu yoksulluk, akıl sağlığı bozuklukları, sigara ve madde bağımlılığı gibi nedenlerle bağlantılı bulmuştu.
TEŞHİSİ ÇOĞU ZAMAN KONMUYOR
Yeni çalışmada İngiltere’nin Ulusal Sağlık Servisi’ne kayıtlı dokuz milyon 561 bin 450 hastanın verileri incelendi. Bunlardan 30 bin 39’u DEHB tanısı konmuş kişilerdi. İçlerinden 193 erkek ve 148 kadın hasta 2000’den 2019’a kadar olan süreçte hayatını kaybetmişti.
Çalışmanın yazarları DEHB’nin teşhisinin çoğunlukla konmadığına dikkat çekiyor. Dolayısıyla araştırmalarında yer alan kişilerin hastalığın en uç örneklerinden bazıları olabileceğini söylüyor. Yine de ekip bulgularının “oldukça kaygı verici” olduğunu söylüyor.
Araştırma DEHB’li kişilerin neden daha önce öldüğüne bir tanı koymamakla birlikte bu kişilerin genel kitleden iki kat daha fazla sigara ve alkol tükettiğini ve çok daha yüksek otizm, kendine zarar verici davranışlar ve kişilik bozukluğu gösterdiğine dikkat çekiyor.
Uzmanlar özellikle yetişkinlerin dürtülerini kontrol etmekte zorlandığını ve çok daha riskli davranışlarda bulunduğunu söylüyor.
ESKİ ARAŞTIRMALARI DESTEKLER NİTELİKTE
2022’de yapılan başka bir çalışma da DEHB’li kişilerin daha erken yaşta öldüğüne dikkat çekmişti. JAMA Pediatrics’te yayınlanan çalışma, kaza ya da intihar gibi doğal olmaya ölümlerin DEHB’li bireylerde genel kitleye göre 2.81 kat daha fazla olduğuna dikkat çekmişti.
2019 tarihli başka bir araştırmaysa çocukluk çağında DEHB teşhisi konan yetişkinlerin hayat beklentilerinin genel nüfusa göre 8.4 yıllık bir azalma olduğunu göstermişti. O çalışmanın yazarları bunu eğitimde ve gelirdeki geriliğe, fazla sigara ve alkol tüketimine ve uykunun azalmasına bağlamıştı.
O çalışmanın yazarı Russell Barkley, DEHB’nin sadece çocukluk döneminde görülen bir sorun olarak algılanmaması gerektiğini söylüyor. Çünkü DEHB insanların yaşamını hayat boyu etkileyebiliyor.