BÜŞRA GENEL / NEFES
TARIM ve hayvancılık alanında uygulanan yanlış politikalar son beş yılda et fiyatlarında önlenemez yükselişe yol açtı. Et fiyatları 2020 yılından bu yana yüzde 1.230 oranında arttı. Dana karkasın kilosu 2020 yılında ortalama 32.35 lira iken 2025 yılındaki fiyatı 432 lira oldu. Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) ‘Doğru dürüst yemek’ başlığıyla duyurduğu 2023 verilerinde ise, Türkiye, ‘İki günde bir etli yemek, tavuk veya balık yemeye gücü yetmeyenler’ sıralamasında yüzde 39.1 ile 36 Avrupa ülkesi arasında ilk sırada yer aldı. Türkiye’yi yüzde 23.2 ile Romanya, yüzde 19.9 ile Bulgaristan, yüzde 17.8 ile Slovakya takip etti.
EMEKLİ ALAMIYOR
Son beş yılda et fiyatlarındaki değişim ise çarpıcı tabloyu gözler önüne serdi. 2020’den bu yana et fiyatları yüzde bin 230 oranında arttı. Fiyatlar önüne geçilemez biçimde artarken emeklinin ve asgari ücretlinin aylıkları günlük et tüketme miktarını karşılamanın uzağında kaldı.
Diğer yandan, Et ve Süt Kurumu’nun 2023 yılı Sektör Raporu’nda Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD)-Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine dayanarak verdiği bilgiye göre, dünyada en çok kırımızı et tüketen ülke, kişi başına 44.4 kiloyla Uruguay olurken,ikinci sırada ise Arjantin var.
Dünya kişi başı ortalama et tüketim miktarı ise 28.5 kilo. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ‘Kırmızı Et Durum ve Tahmin 2023’ araştırmasına göre, Türkiye’de kırmızı et tüketimi 2022 yılında 18.44 kilo olarak gerçekleşti.
FİYATLAR MART’TA DA YÜKSELDİ
EMEKLI ve dar gelirlinin evine bu bayramda et girmedi. Ramazan boyunca et fiyatlarının sabitlenmesi için uygulanan müdahale, girdi maliyetlilerinin artışına yenik düştü. Son birkaç günde et fiyatları yeniden yükselişe geçti. Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin 28 Mart, ‘Ramazan sonu ve Mart ayı üretici market fiyatları’ raporunda, şubat ayında 644.37 liradan satılan dana eti, mart sonunda 692.12 liraya yükselerek yüzde 7.4’lük artış gösterdi.
