Derleyen: Serkan ÜSTÜN / Nefes.com.tr

Türkiye'de ev sahipliği oranı giderek azalırken kiracı olanların oranları artmaya devam ediyor.

İnsanların ev satın alma gücü azalırken her yıl daha fazla insan kiracı oluyor.

Konut edinme maliyetlerindeki artış, ekonomik dalgalanmalar ve servet transferleri konut sahipliğine ilişkin verileri alt üst etti.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri'nde ev sahipliği oranındaki azalış trendinin 2024'te de sürdüğü görüldü.

EV SAHİPLİĞİ YÜZDE 56,1'E GERİLEDİ

Buna göre 2024'te oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,1 puan azalarak 2024 yılında yüzde 56,1 oldu.

Kirada oturanların oranı yüzde 28, lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 oldu.

Ev sahipliği oranı düşmeye devam ediyor - Resim : 1
Konut sahipliği dağılımı (%) ve bir önceki yıla göre fark, 2023, 2024

HER YIL DAHA DA GERİLEDİ

2018’de yüzde 59 olan konut sahipliği oranı pandemi döneminde yaşanan büyük servet transferleri ile birlikte gerilemeye devam etmişti.

Verilerde geriye doğru gidildiğinde 2018 yılında yüzde 59 seviyesinde olan ev sahipliği oranının her yıl düzenli bir düşüşle 2024 yılında yüzde 56,1'e kadar gerilediği görüldü.

2018'de yüzde 25,2 olan kiracı oranı, sürekli artış göstererek 2024 yılında yüzde 28'e kadar ulaştı.

2018-2024 arasında ev sahipliği oranında yüzde 2,9’luk bir azalma görüldü. Aynı dönemde kiracı oranında yüzde 2,8’lik bir artış yaşandı. Bu iki oran birbirini dengeleyen bir trend oluşturdu.

Öte yandan yoksulluk arttıkça ev sahipliği oranındaki düşüş diğer gelir gruplarına göre daha fazla oldu.

Medyan gelirin yüzde 60'ının altında geliri olan nüfusta ev sahipliği oranı 48,1'den yüzde 45,8'e geriledi. Bu grupta kiracı oranı yüzde 31,5'ten 36,7'ye yükseldi.

ORTALAMA KONUT FİYATLARI ALIM GÜCÜNÜN ÖTESİNDE

Merkez Bankası'nın Konut Fiyat İstatistikleri'ne göre, 2024'ün üçüncü çeyreğinde Türkiye genelinde bir konutun ortalama metrekare fiyatı 33 bin 892 TL seviyesinde. Bu da 100 metrekarelik bir konutun 3,38 milyon liraya satılması anlamına geliyor.

Bu rakam nüfusun yoğunlaştığı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi şehirlerde ise çok daha yüksek.

İPOTEKLİ SATIŞLARIN PAYI DÜŞÜK

Öte yandan Türkiye'de ipotekli satışların payı da peşin satışların oldukça altında. TÜİK'in son konut satış verilerine göre kasımda toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 14,2.

Bu da servet sahiplerinin yeni konut edinme konusunda daha ön planda olduğunu gösteriyor.