RECEP GENEL / NEFES
Cumhuriyet tarihinin en büyük bütçeli projelerinden biri olan Kırıkkale Delice-Çorum Hızlı Tren Hattı yapım maliyetleri ile de tartışma konusu oluyor. 84 milyar liralık iş hacmine sahip olduğu belirtilen 120 kilometrelik hat için ihaleyi kazanan Yapı Merkezi-Çelikler ortaklığı 75.2 milyar liralık teklif vermişti. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Meclisi İYİ Parti eski Grup Başkanvekili Suat Sarı, Çelikler İnşaat’ın kazandığı ihaleye göre hattın bir kilometresinin 18 milyon dolara mal edileceğine işaret etti. Sarı, “Bu hattın özelliği nedir? Neden bu kadar pahalıya mal oluyor” diye sordu. Sarı, “Bu konuda 2023 yılı Ulaştırma Bakanlığı bütçesindeki hızlı tren hatları kilometre maliyetlerine baktığımızda her kilometre için maliyet 2.5-3 milyon dolar düzeyinde kalıyor” dedi. Sarı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bu farkı izah etme etmesi gerektiğini de vurguladı.
FİYATI ARTIRMAK İÇİN
Çorum’un nüfusunun 528 bin Kırıkkale’nin ise 285 bin kişi olduğunu hatırlatan Sarı, “Yıllarca bu hattın beklenen yolcu taleplerine ulaşılması mümkün değil” dedi. Aynı zamanda üst düzey ulaştırma uzmanı, yapı denetçisi olan Suat Sarı, Tartışmalı Delice-Çorum hızlı tren hattı ihalesi için son gününün seçilmesini birim fiyatlara yaşanacak artışa bağladı.
Sarı, “İhale birim fiyatlarında işçilik oranı yapılara göre değişmekle beraber yaklaşık yüzde 20-25’tir. İşçilik maliyetleri her yıl asgari ücret artışı oranında artar. 31 Aralık 2024’te ihale edilip, Ocak 2025’te sözleşme yapıldığında ihale bedeli asgari ücret artışı oranında yükseliyor” dedi. Bu durumun 75 milyar TL olan ihalenin bedelini 1 günlük fark ile büyük ölçüde artırdığına işaret eden Sarı, “Bu ihalede artışın yaklaşık 5-7 milyar lira seviyesinde ihale bedeline tesir edeceği söylenebilir” diye konuştu.
Bu ihale yenilenmeli
Suat Sarı, 2 milyar doları bulan ihale bedeline sahip bir proje için sadece iki firmanın davet edilmesini de eleştirerek, “Yeterli rekabet oluşmadığı için ihale ertelenmeli ya da yenilenmelidir” diye konuştu.
Böylesine büyük bir ihale için seçilen yöntemi de eleştiren Sarı şunları söyledi: “Bu ihaleye hızlı tren hatlarının öncülüğünü yapan Japonya’nın yanı sıra Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, Belçika, İngiltere, Çin ve Güney Kore firmaları davet edilmeliydi. Böylece en güncel teknolojilere en rekabetçi ve ucuz fiyatlar ile ulaşılması mümkün olurdu.”
‘Yatırım adı altında bir soygun ihalesidir’
CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, Delice-Çorum Hızlı Tren Hattı ihalesinde devletin 46 milyar lira zarar ettiğini tespit ettiklerini vurguladı.
Yavuzyılmaz şu ifadeleri kullandı: “AKP’nin ihalede yaptığı devasa peşkeşin belgesini tespit ettik.
18.03.2022’de TCDD’nin 100 kilometrelik proje için belirlediği maliyet tutarı: 7 milyar 18 milyon 311 bin 843 TL (474 milyon 531 bin dolar). Hat uzunluğu 100 kilometreden 120 kilometreye çıkarıldığı için maliyet: 8 milyar 421 milyon 974 bin 211 TL (568 milyon 602 bin dolar).
31.12.2024’te TÜİK İnşaat Maliyet Endeksine göre güncel tutarı: 29 milyar 77 milyon 382 bin 595 TL. Aynı gün yapılan ihalenin sonucu: 75 milyar 249 milyon 608 bin 232 TL
(2 milyar 128 milyon dolar). Fark ise 46 milyar 172 milyon 225 bin 637 TL (1 milyar 304 milyon dolar). Bu ihale yatırım adı altında yapılan bir soygun.”
CHP’li Yavuzyılmaz’ın yaptığı hesaplamaya göre, hat uzunluğu 120 kilometre olan iki ihale arasındaki fark dolar bazında 1 milyar 559 milyon doları buluyor.
