İstanbul'un yeni semti: Betonistan
Fikirtepe'deki kentsel dönüşüm projesi, İstanbul'un siluetini değiştirdi. Eski, az katlı binalar yıkılıp yerlerine yüksek gökdelenler inşa edilirken, Kadıköy'e bağlı semt kentin beton tepesi haline dönüştü. İşte Fikirtepe'nin son hali...
Fikirtepe'deki kentsel dönüşüm projesi, 2000'li yılların başında, bölgenin riskli yapı stoku ve yetersiz altyapısı nedeniyle gündeme geldi.
Projenin temel amacı, bölgeyi yenileyerek daha modern, güvenli ve yaşanabilir hale getirmekti. Bu amaç doğrultusunda, eski binalar yıkılarak yerlerine yeni, yüksek katlı konutlar ve ticari alanlar inşa edildi.
Eski mahallelerin yıkılmasıyla birlikte komşuluk ilişkileri zayıfladı ve sosyal doku bozuldu. Bölgenin tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan birçok yapı yıkıldı.
Dönüşüm sürecinde birçok vatandaş mağdur oldu. Kira yardımlarının yetersizliği, yeni evlerin küçük olması ve hukuki sorunlar gibi sorunlar yaşandı.
Yoğun yapılaşma, çevresel sorunlara yol açtı. Yeşil alan miktarı azaldı ve hava kirliliği arttı.
Yüksek binaların kentsel dokuya uyumu ve yeşil alanların yetersizliği gibi sorunlar, şehir planlamacıları tarafından eleştirildi.
Kadıköy Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi hâlâ hazırda İstanbul'da en yoğun yapılaşma çalışmasının yürütüldüğü alan.
55 hektarlık alanda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmalarda inşaatları Emlak Konut GYO tarafından sürdürülüyor.
Toplam 17 etaptan oluşan ve 11 bin bağımsız bölümün yer aldığı Yeni Fikirtepe projesinin yapımına devam edilirken, ortaya çıkan görüntü ise ürkütüyor.
Kadıköy'ün gecekondu bölgesi olan Fikirtepe, 2005 yılında “Özel Proje alanı” olarak belirlendi. 2007'de “Kentsel Dönüşüm Alanı”, Bakanlar Kurulu'nun 2013 tarihli kararıyla da “Riskli alan” ilan edildi.
2014 yılında mahalle için acele kamulaştırma kararı çıktı. Bu sırada yapılan birçok plan değişikliği mahkemeden döndü. En son 2017 tarihli plan değişikliği de 2019’da İstanbul 6. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, geçtiğimiz mart ayında yaptığı değerlendirmede Fikirtepe ile ilgili yaptığı açıklamada "Fikirtepe, İstanbul'umuz adına, adına kentsel dönüşüm dediğimiz önemli bir kavramı lekeleyen, yarı yolda bırakan, sıkıntıya sokan bir kavramdır. Kentsel dönüşüm kavramını aşağıya indiren ve insanların zihninde, bir karabasan gibi, kabus gibi bir pozisyona düşüren, aslında Fikirtepe kaynaklıdır' demişti.