Kuru soğana da muhtaç olduk

YURDAGÜL UYGUN / NEFES

İktidarın yanlış tarım politikaları, Türkiye’yi üretimden giderek uzaklaştırırken, plansız üretim de fiyatların yükselmesine, ithalatın artmasına neden oluyor. Yemeklerin olmazsa olmazı soğan ve patates üretiminde planlama yapılmadığı için yıllar içinde soğan ve patates krizleri yaşanması kaçınılmaz oluyor.

Bu yıl patateste büyük bir sorun yaşanmasa da soğan için durum farklı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin Mart 2025 market fiyatlarına göre geçen yıl 14.36 lira olan kuru soğanın fiyatı, bu yıl yüzde 80 artarak, 25.81 liraya yükseldi.

Yeterli üretim olmadığı için soğan fiyatlarının artmasıyla iktidar da her zaman olduğu gibi çareyi ithalat yapmakta buldu. Sarımsaktan sonra, kuru soğan ithalatı da ocak-şubat aylarında yaklaşık beş kat yükseldi.

987 TON ALDIK

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kuru soğan ithalatı, bir yılda yüzde 383 oranında artış gösterdi. Geçen yıl ocak-şubat aylarında 34 bin 842 dolar olan kuru soğan ithalatı 168 bin 150 dolara çıktı. Geçen yıl aynı dönemde 105 ton olan kuru soğan ithalatı bu yıl 987 tona yükseldi.

2024 yılın tamamında yapılan kuru soğan ithalatı 274 bin 113 dolarken, yılın ilk iki ayında bu rakamın yüzde 61’i gerçekleştirilmiş oldu. Geçen yıl yapılan toplam soğan ithalatı bin 284 ton olmuştu.

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, soğan ve sarımsak üretiminin 2023’te bol olduğunu, 2024 yılında ise düştüğünü söyledi. Siyasi iktidarın tarım politikalarının fahiş fiyatları boykot çağrısından öteye gitmediğini söyleyen Gürer, bu durumun da vatandaşı büyük ölçüde sıkıntıya soktuğunu anlattı.

ÜRETİM PLANLANMALI

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü’nden Prof. Dr. Okan Gaytancıoğlu, soğan, patates ve sarımsağın arzının da üretiminin de zor olduğunu belirterek, planlanması gerektiğini söyledi.

Gaytancıoğlu, “Vatandaşın talebi sabittir. Günde bir tane soğan tüketir. Arz artınca tüketemezsiniz, fiyatlar düşer, çiftçi zarar ettiğini için ekim yapmaz, bu kez de fiyatlar anormal derecede yükselir. Üreticiye alım garantisi ve fiyat vermezseniz bunlar yaşanır. Arzın bol olduğu zamanlarda depoya çekilir, başka şekle dönüştürürsünüz. Ancak Türkiye tarımında böyle mekanizma yok. Sadece aracılar var ve onlar kazanır.