Kuş gribi yumurta fiyatlarını patlattı

ABD'de tüketici enflasyonu dün yüzde 3'e yükselerek beklentileri aşarken, ülkede yumurta fiyatlarındaki yükseliş dikkat çekiyor.

Ülkede kümes hayvanlarını etkileyen kuş gribi vakalarının yayılmasını önlemek için milyonlarca tavuk kesilince yumurta fiyatları katlandı.

Resmi verilere göre sadece ocak ayında ortalama yumurta fiyatlarında yüzde 15,2'lik artış yaşanırken, yıllık artış oranı yüzde 53'e ulaştı.

İngiliz Financial Times gazetesinin haberine göre, 2023'te 1 doları gören 12 adetlik bir kutu yumurtanın toptan fiyatı bu hafta 8 doları aşarak rekor kırdı. Fiyatlar son bir yılda iki kattan fazla arttı.

SATIŞLARA KISITLAMA GELDİ

Walmart ve Kroger dahil olmak üzere marketler, kıtlık nedeniyle yumurta satışlarına adet sınırı getirmeye başladı. Birçok kişi marketlerde yumurta bulamamaktan şikayet ediyor.

Ülkenin en büyük perakende zinciri Walmart tarafından yapılan açıklamada "Tedarik çok kısıtlı olmasına rağmen, müşteri talebini karşılamaya yardımcı olmak için tedarikçilerle birlikte çalışıyoruz ve fiyatları mümkün olduğunca düşük tutmaya çalışıyoruz" denildi ve 60'lık karton yumurta satın alımı kişi başına iki adetle sınırladı.

Waffle House adlı kahvaltı zinciri, ürünlerinde yumurta başına 50 sent ek ücret almaya başladı.

2023'te 1 dolar seviyelerinde olan yumurta fiyatları, kuş gribi etkisiyle 8 doları aştı. (Grafik: FT)

SİYASETİN DE GÜNDEMİNDE

Ülkede son dönemde yumurta fiyatlarındaki sert yükseliş, 5 Kasım 2024'teki başkanlık seçimleri öncesindeki kampanyalarda da gündeme gelmiş, eylül ayında 12'lik yumurta fiyatı 3,82 dolarken Trump'ın başkan yardımcısı adayı JD Vance bir süpermarket reyonu önünde Joe Biden yönetiminin ekonomi politikalarını eleştirmişti.

Trump'ın görevi devraldığı ocak ayında ortalama fiyat 4,95 dolara yükseldi.

Yumurta fiyatları yükselmeye devam ederken, bu defa konu muhalefete düşen Demokrat Parti milletvekilleri tarafından gündeme getirildi.

Kaliforniya'dan Demokrat temsilci TED Lieu, bu hafta "Yumurta almaya markete gittik ve fiyatların 8 dolara çıktığını gördük ama yumurta yok" dedi.

KÂRLAR DA KATLANDI

ABD'nin en büyük taze kabuklu yumurta üreticisi ve dağıtıcısı olan Cal-Maine Foods, talebin arzı aştığını ve bir önceki yıla göre dört kat artışla 356 milyon dolarlık çeyreklik brüt kâr bildirdiğini açıkladı.

Şirketin CEO'su Sherman Miller geçen ay yaptığı açıklamada, "Devam eden kuş gribi salgını nedeniyle şirketimizde ve tüm yumurta sektöründe son zamanlarda önemli zorluklarla karşı karşıyayız" dedi.

DÖRT AYDA 46 MİLYON TAVUK TELEF OLDU

Expana editörü Karyn Rispoli, çiftçilerin son dört ayda yaklaşık 46 milyon yumurta tavuğu kaybettiğini, bunun da 304 milyonluk ulusal bir sürünün yüzde 15'i olduğunu söyledi.

Rispoli, "Kuş gribi son birkaç yıldır dalgalar halinde gelip geçerken, bu mevcut salgın şimdiye kadarki en şiddetli salgın ve yavaşlama belirtisi yok" dedi.

VİRÜS ÇOK ÖLÜMCÜL

Penn State Üniversitesi'nde kümes hayvanı bilimleri ve kuş sağlığı doçenti olan Gino Lorenzoni, virüsün genellikle çiftlikten çiftliğe yabani kuşlar tarafından yayıldığını, dışkıyla temas eden işçilerin de virüsü çizmeleriyle bir tavuk kümesine taşıyabildiğini söyledi.

Kümeste tek bir vaka tespit edildiğinde tüm sürünün itlaf edilmesi gerektiğine işaret eden Lorenzoni, "Virüs çok ölümcül" dedi.

Lorenzoni, yumurta fiyatlarının artmasının sadece yumurta tavuğu sürüsünün azalmasından kaynaklanmadığını, aynı zamanda tek kullanımlık tulum, bot, saç filesi gibi artırılmış biyogüvenlik önlemlerinin ve geliştirilmiş dezenfeksiyon protokollerinin çiftliklerdeki işletme maliyetlerini artırmasından kaynaklandığını söyledi.