Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı ABD'nin desteklediği aday oldu

Lübnan’da yıllardır süren lider boşluğu sonunda doluyor. Parlamentoda cumhurbaşkanı seçmek için yapılan oturumun ikinci turunda Genelkurmay Başkanı Joseph Avn yeni cumhurbaşkanı seçildi.

İlk turda sonuç alınamayan oturumun ikinci turunda yapılan oylamada Genelkurmay Başkanı Avn, 99 oy aldı. Oylamada 18 geçersiz, 9 çekimser, 2 de farklı bir aday için oy kullanıldı.

Ülke kanunlarına göre bir adayın cumhurbaşkanı seçilebilmesi için 128 sandalyeli Mecliste yapılan oturumda en az oyların 3'te 2'sini alması gerekiyor. Bu da 86 oya tekabül ediyor.

Avn, oturumun ilk turunda 71 oy almıştı.

İKİ YILDIR KOLTUK BOŞTU

Meclisteki son oturum 14 Haziran 2023'te yapılmıştı. Cumhurbaşkanının bu kadar uzun süre seçilememesi, Lübnan’da ilk kez görülen bir şey değil.

Lübnan Anayasası'na göre cumhurbaşkanının Hıristiyan Maruni olması gerekiyor. Bu da siyasi grupların birçok kez anlaşamamasına ve dolayısıyla cumhurbaşkanının seçilememesine neden olmuştu.

Örneğin eski Cumhurbaşkanı Mişel Avn da 2016 yılında mecliste düzenlenen 46'ncı oturumda seçilebilmişti.

KİM BU JOSEPH AVN?

Lübnan'ın yeni cumhurbaşkanı Avn, 1964'te Lübnan Dağı bölgesine bağlı Sin el-Fin beldesinde doğdu.

Lübnan ordusuna gönüllü olarak katılan Avn, 1983'te Harp Okuluna kayıt oldu. Avn, 1985'te Teğmen, 2013'te tuğgeneral, 2017'de ise orgeneral rütbesine terfi etti ve aynı yıl Lübnan ordusunun 14. Genelkurmay Başkanı olarak atandı.

ABD'NİN TERCİH ETTİĞİ ADAY

Evli ve 2 çocuk babası 61 yaşındaki Avn, siyaset bilimi, askeri bilimler ve uluslararası ilişkiler alanlarında eğitim aldı. Arapçanın yanı sıra Fransızca ve İngilizce biliyor.

Lübnan'ın çatışma dönemlerinde orduda aktif görevde bulunan Avn'ın birçok savaş madalyası var.

60 yaşındaki Avn, Lübnan ordusunun eğitimini ve teçhizatlarını fonlayan ABD’nin de tercih ettiği bir adaydı.

Avn, Lübnan’daki ekonomik kriz sırasında ordunun zarar görmemesini sağladığı için de takdir topluyor. Paranın her gün biraz daha değer kaybettiği ve maaşların düştüğü Lübnan ordusundaki askerlerin görev dışındayken ek işte çalışmalarına izin verilmişti.

BİR TÜRLÜ ORTAK KARARA VARAMIYORLAR

Yine Anayasa'ya göre Meclisteki sandalyelerin dini ve mezhepsel temele göre dağıtıldığı Lübnan'da birçok farklı fraksiyon bulunuyor.

Şii, Sünni, Maruni Hristiyan ve Dürzi gibi çok sayıda dini ve mezhebe dayalı partinin bulunması sebebiyle mecliste çoğunluğun oyunu alabilecek ortak bir aday üzerinde fikir birliğine varılamıyor.

Bu dini ve mezhepsel gruplardan birine ya da birkaçına yakın olan ABD, Fransa, Suudi Arabistan ve İran gibi dış güçlerin de müdahale etmesiyle durum daha da karmaşık hale gelebiliyor.

GAZZE SAVAŞI DA ETKİLİ OLDU

Lübnan'da 31 Ekim 2022'de 13. Cumhurbaşkanı Mişel Avn'ın görev süresinin dolmasından bu yana farklı siyasi kesimler birbirlerinin adaylarına karşı çıkarak cumhurbaşkanlığı seçimini bloke etmişti.

Hizbullah yanlısı ve karşıtı siyasi blok arasındaki rekabetten dolayı yeni cumhurbaşkanı daha önce yapılan 12 oturuma rağmen bir türlü seçilmemişti.

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten sonra Gazze'ye başlattığı saldırı ve Lübnan-İsrail sınırında yaşanan çatışmalar da Lübnan'da cumhurbaşkanlığı seçimi gündemini geri plana düşürmüştü.

İsrail ile Lübnan arasında 27 Kasım 2024'te varılan ateşkes antlaşması cumhurbaşkanlığı seçimine yeniden odaklanılmasına imkan sağladı.

KARAR ALINABİLMESİ İÇİN BİR CUMHURBAŞKANI OLMASI ŞART

Ateşkesin tam olarak uygulanabilmesi için işleyen bir hükümet ve görevi başında cumhurbaşkanı bulunmasına duyulan ihtiyaç tek aday üzerinde fikir birliği sağlanması konusunda itici güç oldu.

Lübnan'da yakın zamana kadar fiilen en büyük siyasi güç olan Hizbullah'ın İsrail ile arasında yaşanan çatışmalar ve Hizbullah'ın siyaseten de elinin zayıflamış olması cumhurbaşkanlığı seçimini kolaylaştıran bir etken olarak yorumlanıyor.

TÜRKİYE TEBRİK ETTİ

Dışişleri Bakanlığı, Avn'ın, Lübnan Cumhurbaşkanı seçilmesi hakkında yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, Avn tebrik edilerek, ilerleyen dönemde kurulacak yeni hükümetin, Lübnan'ın istikrarı ile bölgenin barış ve refahına katkı sağlamasının temenni edildiği belirtildi.