Miyazaki'yi çileden çıkaracak akım

Yapay zeka şirketi OpenAI'ın geçen hafta ChatGPT'ye eklediği görsel üretme özelliği, ürettiği gerçekçi görüntülerle kısa sürede popüler oldu. Bazıları ChatGPT kullanarak hazırladıkları reklam afişlerini paylaşarak "Grafik tasarımcıların işi bitti" şeklinde konuşsa da en dikkat çeken akım, Prenses Mononoke" ve "Ruhların Kaçışı" gibi klasik filmlere imza atmış animasyon şirketi Studio Ghibli'nin tarzıyla üretilen görseller oldu.

ChatGPT kullanıcıları, Studio Ghibli tarzını filmlere, gerçek insanlara ve hatta internetteki popüler geyiklere (meme) uyguladı.

Hatta Beyaz Saray da bu akıma katılarak X'teki resmi hesabından Amerika Birleşik Devletleri Göçmenlik ve Gümrük Muhafazası (ICE) tarafından tutuklanmış ağlayan bir kadının Ghibli versiyonunu paylaştı. Söz konusu kadının gerçek bir insan olduğu ve uyuşturucu satıcılığı yaparken tutuklandığı belirtildi.

Ghibli tarzı yapay zeka görselleri sosyal medyada viral olsa da yeni bir tartışma alevlendi: Yapay zeka şirketlerinin sanatçılara ne kadar borçlu olduğu ve telif hakkı yasalarının buna uygun bir şekilde düzenlenip düzenlenmeyeceği. Çünkü Ghibli tarzı, bugün hâlâ film yaparken teknolojiye başvurmaktan kaçınan usta yönetmen Hayao Miyazaki'nin imzasını taşıyor. Ancak ChatGPT, var olan neredeyse her şeyi çok kısa bir sürede taklit edebilme kabiliyetine sahip.

Bunu da dijitalde bulunabilen yazılı ve görsel içeriklere borçlu. Geçimini yaptıkları eserlerden kazanan sanatçılar ve yazarlar, eserlerinin kendi izinleri olmadan yapay zekayı beslemek için kullanılmasından rahatsız. Üstelik çoğu zaman bu sanatçılara belli bir telif ödemesi de yapılmıyor.

Yapay zeka şirketlerine dijitalden topladıkları içerikler için bir dizi dava açılmış olsa da firmalar teknolojiyi geliştirmeye devam ediyor. Yapay zeka teknolojisi sadece birkaç yıldır geniş çaplı tartışmalara neden olduğu için yasalar buna uygun şekilde düzenlenmiş değil. Avrupa Birliği (AB) her ne kadar yapay zeka düzenlemesi getirmiş olsa da teliflerle ilgili şimdiye kadar isanatçıların lehine bir adım atılmadı.

Üstelik İngiltere yapay zeka teknolojisinin gelişebilmesi için telif kısıtlamalarını gevşeten yeni bir tasarıyı gündeme almış durumda. 200'den fazla şarkıcı bu yasanın meclisten geçmemesi için "sessiz albüm" dedikleri, hiçbirinin şarkı söylemediği bir albüm çıkardı.

OpenAI'ın ürün sorumlusu Joanne Jang, perşembe günkü X paylaşımında OpenAI'ın politikalarını neden değiştirdiğiyle ilgili olarak "Yapay zeka laboratuvarının araştırmacıları, insanların ne yaratıp yaratamayacağı konusunda karar verici merci olmamalı" dedi. Studio Ghibli'nin sahibi Nippon TV ise yeni akımla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.

Ancak Hayao Miyazaki'nin yönettiği Studio Ghibli, rüyadaymış hissi yaratan renkleri ve illüstrasyonları bizzat elle yapan bir oluşum. Bazen sanatçıları tek bir sahne için aylarını harcıyor. Miyazaki'nin kendisi de sanatta yapay zeka kullanımına karşı olduğunu birçok kez dile getirdi. 2016'da YouTube'daki bir videosunda "Çalışmalarımda bu teknolojinin izi olmasını hiç istemem. Bunu kendime hakaret olarak görürüm" demişti.

OpenAI sözcüsü Kayla Wood "Hedefimiz kullanıcılara olabildiğince özgürlük tanımak. Yaşayan sanatçıların tarzının taklit edilmesini önlesek de daha geniş yelpazedeki stüdyo tarzlarının kullanılmasına izin veriyoruz. Kullanıcıların deneyimlerinden ve geri dönüşlerinden yeni şeyler öğrenerek politikalarımızı buna göre ayarlayabiliyoruz" dedi. OpenAI CEO'su Sam Altman da akıma destek olduğunu göstermek için X hesabının profil fotoğrafını kendisinin "Ghiblileştirilmiş" versiyonuyla değiştirdi.