NASA diken üstünde: Yeni keşfedilen asteroit Dünya'ya çarpabilir

Avrupa Uzay Ajansı, 2024 YR4 adı verilen bir asteroidin 22 Aralık 2032 tarihinde Dünya'ya çarpma ihtimalinin yüzde 2.2 olduğunu söyledi. Gökbilimciler ilk değerlendirmelerinde bu asteroidin Dünya'ya çarpma olasılığını yüzde 1,2 olarak belirlemişti. Oysa yeni gözlemlerde bu riskin arttığı görülüyor.

2024 YR4'ü ilk olarak 27 Aralık'ta Şili'deki ATLAS teleskobu keşfetmişti. Aracın otomatik uyarı sistemleri, asteroidin 2032'de Dünya'ya çarpma ihtimalinin düşük de olsa var olduğunun alarmını verdi. Asteroit 31 Aralık'ta hem ESA'nın hem de NASA'nın risk listesinde üst sıralarda yer aldı.

Şu an Dünya'dan 45 milyon kilometre uzakta olan asteroit, zamanla görünmez olacak. Ancak 2028'de tekrar Dünya'nın yakınına gelecek. Eğer 2024 YR4, bilim insanlarının risk değerlendirmesi bitmeden önce gözden kaybolursa tekrardan görünür olacağı 2028 yılına kadar risk listesinde kalacak.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ ZAMANLA DEĞİŞEBİLİYOR

Gökbilimciler daha fazla gözlem yapıldıkça olasılığın artabileceğini söylüyor. Eğer bu asteroit de Dünya'ya yakın diğer asteroitlerle aynı modele göre giderse çarpma ihtimali bu şekilde değişkenlik gösterebilir.

Örneğin Apophis asteroidi 2004 yılında keşfedildiğinde Dünya'ya çarpma olasılığı en yüksek olan tehlikeli bir göktaşı olarak görülmüştü. Ancak 2021 yılında bilim insanları bu durumun değiştiğine kanaat getirdi.

Daha fazla gökbilimci 2024 YR4'ü gözlemledikçe göktaşının boyutu ve yörüngesi konusundaki görüşler daha net bir hal alacak. Bu şekilde çarpma olasılığı da belirlenecek.

BOYUTU NE KADAR?

Şimdilik asteroidin 40 ila 90 metre genişliğinde olduğu tahmin ediliyor. Dünya'ya Yakın Cisim Çalışmaları Merkezi'nde yönetici Dr. Paul Chodas, bu uzay taşının boyutunun büyük bir binaya eşdeğer olduğunu söylüyor. Yine de birçok teleskopla yapılan gözleme rağmen henüz asteroidin tam boyutu öğrenilebilmiş değil.

Chodas "Eğer asteroit tahmin edilen boyut aralığının büyük tarafındaysa çarpma, çarpma alanından 50 kilometre uzağa kadar hasar yaratabilir. Ancak böyle bir çarpma hasarı vermesi düşük bir ihtimal. Hasar ihtimali, asteroidin atmosfere gireceği inanılmaz yüksek hız (saniyede yaklaşık 17 kilometre) nedeniyle ortaya çıkıyor" dedi.

CİDDİ HASARA YOL AÇABİLİYORLAR

ESA'ya göre bu boyuttaki asteroitler her birkaç bin yılda bir Dünya'ya çarpıyor ve çarptıkları bölgede ciddi hasara yol açabiliyor.

Örneğin 1908'de 30 metre büyüklüğündeki bir asteroit, Rusya'nın ücra bir Sibirya ormanındaki Podkamennaya Tunguska Nehri'ne çarpmıştı. Bu olay yüzünden 2150 kilometrekare alan yok olmuştu.

2013'teyse 20 metre büyüklüğündeki başka bir asteroit Rusya'nın Çelyabinsk bölgesinden atmosfere girmiş, havada patlayarak atom bombasının 20 ila 30 katı bir enerji ortaya çıkarmıştı. Bu patlama yüzünden yedi binden fazla bina hasar almış, binden fazla kişi yaralanmıştı.