NASA'nın en maliyetli projelerinden: Mars örnekleri Dünya'ya nasıl getirilecek?

Bilim insanları ve uzay mühendisleri bir yılı aşkın süredir NASA’nın toplanan Mars örneklerinin Dünya’ya nasıl getirileceğine karar vermesini bekliyor. Mars Örneklerini Geri Getirme görevi, Mars’taki kaya ve topraklardan toplanan örneğin Dünya’ya getirilmesi amacını taşıyor. Ancak projenin maliyetli olması bir süredir askıda kalmasına neden oldu.

Aslında bu proje, NASA’nın en heyecanlı olduğu gezegen görevlerinin başında geliyor. Bir zamanlar Dünya gibi olduğu tahmin edilen Mars’ın nasıl süreçlerden geçerek bugünkü haline geldiğini öğrenmek, eğer mümkünse dünya dışı yaşamın ilk kanıtlarını tespit etmek bilim dünyasında çığır açıcı buluşların önünü açabilir.

Keşif aracı Perseverance şimdiye kadar Mars’ın kaya, toprak ve atmosferinden 28 örneği puro büyüklüğündeki titanyum tüplerde biriktirdi. Ancak bilim insanlarının örnekler üstünde çalışabilmesi için önce örneklerin Dünya’ya getirilmesi gerekiyor.

NASA toplanan örneklerin Dünya’ya nasıl getirileceği konusunda aylardır süren tartışmaların sonunda dün kararını açıkladı. Ajans bundan sonraki süreçte de seçeneklere açık olmayı sürdürecek.

ÖNLERİNDE İKİ KAPI VAR

Ajans iki stratejik yola odaklanacağını söyledi. Bunlardan ilki geleneksel NASA tekniklerini kullanmak, diğeriyse özel uzay şirketlerinin geliştirdiği jumbo roketleri havalandırmak.

NASA’nın muhtemelen başvuracağı yolların başında Jet İtki Laboratuvarı’nın Mars’a iki keşif aracını bırakmasını sağlayan “uzay vinci” tekniği gelecek. Özel uzay şirketleri seçeneği ise çok daha muğlak. NASA bu şirketlerden gelen önerileri değerlendirdiğini söylüyor ancak hangi öneriyi daha çok beğendiği konusunda herhangi bir bilgi paylaşmadı.

NASA Başkanı Bill Nelson bir telekonferans sırasında “Her iki seçenek de orijinal plandan daha basit, hızlı ve az maliyetli” diyor.

Nelson yapılacak en doğru şeyin yeni ABD yönetimine Mars örneklerini Dünya’ya getirmek için birden fazla seçenek sunmak olduğunu söylüyor.

MARS'TAN ÖRNEK GETİRMEK NE KADAR MALİYETLİ?

2023 yılında yapılan bağımsız bir incelemeye göre Mars örneklerini Dünya’ya getirmenin maliyeti sekiz milyar ile 11 milyar dolar arasında. Bu da orijinal plan için belirlenen bütçenin çok üstünde kalıyor. Üstelik örnekleri dünyaya 2040’tan önce getirmek pek mümkün olmayabilir.

Nelson ise örnekleri Dünya’ya getirmenin 2035-2039 yılları arasında mümkün olabileceğini düşünüyor. Uzay vinci seçeneğinin maliyeti 6.6 milyar ile 7.7 milyar dolar arasında olabilir, özel uzay şirketi tercihinin maliyetinin ise 5.8 milyar ile 7.1 milyar dolar arasında olacağı tahmin ediliyor.