Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı halk kütüphaneleri yetkililerine Kütüphane Hizmetleri Daire Başkanlığı'ndan gönderilen bir e-posta ile Nazım Hikmet’in Kuvayi Milliye Destanı ve Alberto Manguel’in "Ulises’in Dönüşü" kitaplarının yasaklandığı ortaya çıktı.
Kütüphane Hizmetleri Daire Başkanlığı'ndan gelen söz konusu e-posta da şu şu ifadelere yer verildi:
"Sayın Yetkili/Kütüphane Müdürü;
Ekte kitap kapakları bulanan, Yazarı Nazım HİKMET'e ait "Kuvayimilliye" (ISBN: 978 6258129090) ve Alberto MANGUEL'e ait "Ulises'in Dönüşü" (ISBN: 978 6058029576) başlıklı kitaplarda uygunsuz içerik tespit edilmiş olup, Koha Kütüphane Otomasyon Sisteminde materyal düzenleme kısmından Ödünç Verilemez - Diğer ve OPAC'ta görünmesin yapılarak, kullanıcılar tarafından görülmesi engellenmiştir. Söz konusu kitapların bulunduğu tüm halk kütüphanelerinde okuyucu hizmetlerinden çekilmesi gerekmektedir.
Gereğini bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dileriz.”
"BAKANIN İSTİFA ETMESİ GEREK"
Konuyu Meclis gündemine taşıyan Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Yayın Seçme Yönetmeliği’ne göre, "Yayın Seçme Kurulu, Bakanlığa bağlı olarak hizmet veren halk ve çocuk kütüphaneleri için okuyucu gereksinimlerini ve kütüphanelerden gelen istekleri göz önüne alarak satın alma, bağış, değişim ve benzeri yollarla sağlanacak yayınların değerlendirilmesini ve seçimini, yapar" dendiğini hatırlatarak şu ifadeleri kullandı:
"Kurul toplanmadan okuyucu şikayeti bahanesiyle kurtuluş savaşımızın destanı yasaklanıyor. Bunu kabul etmek mümkün değil.
Daha önce de 1983 Pulitzer Ödülü sahibi Alice Walker’ın siyahi bir kadının erkek egemen bir dünyada yaşadığı baskı ve zulümleri anlatan Renklerden Mor kitabı ‘okuyucuların şikayeti’ bahanesiyle yasaklanmıştı.
Şimdi aynı mevzuata aykırı gerekçe ile Kuvayi Milliye Destanımız yasaklanmaktadır. Bu kararın altında imzası olan tüm yöneticilerin derhal görevden alınması, alınmıyorsa Bakan'ın istifa etmesi gerekir"
Akkuş İlgezdi soru önergesinde şu soruları yöneltti:
"Nazım Hikmet’in Kuvayi Milliye Destanı kitabındaki uygunsuz içerik nedir? Kuvayi Milliye Destanı kitabı hangi yasal mevzuata dayanarak yasaklatılmıştır? Bu kitap hakkında verilmiş bir mahkeme kararı var mıdır?
E-postanın ekinde Nuri Kurtcebe’nin çizimleri olan bir Kuvayi Milliye Destanı görünmektedir. Yasak bu kitaba mı gelmiştir? Yoksa tüm Kuvayi Milliye Destanlarına mı yasak uygulanacaktır?
Okuyucu şikayeti diye oluşturulan sübjektif bir mekanizma ile kitap yasaklandığı iddiaları doğru mudur?
Kendisi de Arjantin Ulusal Kütüphanesinin eski Genel Müdürü olan Alberto Manguel’in Ulises’in Dönüşü kitabı hangi yasal mevzuata dayanarak yasaklatılmıştır?
Kitap neden yasaklanmıştır? Bu kitap hakkında verilmiş bir mahkeme kararı var mıdır? '
Okuyuculardan gelen şikayet’ gerekçesi ile bugüne kadar kaç kitap yasaklanmış, kullanıcılara verilmesi engellenmiştir?
Kitapların değerlendirmesini yapması gereken Kurul neden toplanmamaktadır?”
“YANLIŞ VE HUKUKSUZ”
Türk Kütüphaneciler Derneği Başkanı Ali Fuat Kartal, söz konusu işlemin bir şikayet sonucu yapıldığını belirterek şunları söyledi:
Bir okuyucuya göre uygunsuz gelen bir şey başka bir okuyucuya uygunsuz gelmeyebilir bu objektif bir değerlendirme değil. Bu tarz talepler kütüphanelere çok fazla geliyor. Örneğin bir veli ‘bu kitaptan rahatsızım benim çocuğum bu kitabı okumasın’ diyor.
Bunun sonucunda da kütüphane görevlisi bu talebi not edip söz konusu çocuğa bu kitabı veremeyebilir. Sadece bir okuyucu ‘bu kitap uygunsuz’ dedi diye bir kitabın erişime engellenmesi diğer okuyucuların da okuma hakkının gasp edilmesi anlamına gelir.
Bir kitapla ilgili bir mahkeme kararı varsa bu karar kütüphanelere iletilir ve kitaplar toplatılır. Bunu son zamanlarda FETÖ ile ilgili yalınlarda çokça gördük, görmeye de devam ediyoruz.
Nazım Hikmet’in söz konusu kitabında yer alan bir şiirini Cumhurbaşkanımız dahi Sakarya Meydan Muharebesi’nin yüzüncü yıl dönümünde kendisi okumuştu.
Öte yandan Alberto Manguel, dünyada kitap okunmasını teşvik eden en önemli yazarlardan birisi. Herhalde bu insan kütüphanelerde kitaplarının yasaklandığını duysa şok olurdu.
Tamamen kitap okumayı ve kütüphaneleri sevdirmeye yönelik romanlar yazan bir yazardan bir yazardan söz ediyoruz.
Aynı şekilde Nazım Hikmet de bugün Kurtuluş Savaşı’nı en iyi şekilde ifade eden yazarımız. Ne yazık ki hiçbir yargılama ve mahkeme kararı olmadan bu kitapların kütüphanelerden kaldırılması çok yanlış ve hukuksuz.
