HAŞİM KILIÇ / NEFES
Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşının başlamasının üçüncü yılında Fransa ve Ukrayna Büyükelçilikleri etkinlik düzenledi. Fransa Büyükelçiliğindeki etkinliğe konuşmacı olarak katılan ve Ukrayna ordusunda ilk yardım görevlisi olarak hizmet veren Olena Rıj, savaştan önce restoran işletmecisi olduğunu belirterek, “Savaş nasıl sona ererse ersin Ukrayna ordusunda kalmaya devam edeceğim.” dedi. Rıj, “Uyutulduk ve tarihimizi unuttuk. En önemli hata buydu, tarihimizi unuttuk. Ve tarih sürekli kendini tekrar ediyor. Birilerinin bizi savunacağını, yardımımıza koşacağını umduk. Ama gerçek şu ki, öncelikle kendimiz güçlü olmalıyız ve önce kendimize güvenmeliyiz.” diye konuştu.
Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği, Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşın üçüncü yılı nedeniyle “Ukrayna Direnişinde Kadın ve Çocukların Sesi” konulu program düzenledi. Program kapsamında “Savaştaki Ukraynalı Kadınlar” isimli belgesel gösteriminin ardından eski asker ve ilk yardım görevlisi Olena Rıj, savaş fotoğrafçısı Vlada Liberova ve Ukraynalı çocukları tedavi eden doktor Hakan Ağır, birer konuşma yaptı.
“SAVAŞ KADINLAR VE ERKEKLER İÇİN FARKLI DEĞİL”
Program öncesinde özel açıklamalarda bulunan Olena Rıj, savaştan önce restoran işletmecisi olduğunu ve Ukrayna’nın farklı şehirlerinde çalıştığını söyledi. Savaşla birlikte orduya katılma kararı aldığını belirten Rıj, Zaporijya, Sumi, Kharkiv gibi bölgelerde ön cephede çatışmalarda yer aldığını ifade etti. Savaşın kadınlar ve erkekler için farklı olmadığını vurgulayan Rıj, kadın olarak cephede yaşadığı sıkıntıları şöyle anlattı:
“Birincisi, savaş daha çok erkeklerin alanı olarak görülüyor, bu yüzden kadınların daha yaratıcı olması gerekiyor. Hijyeni sağlamak, kıyafet değiştirmek gibi konular daha zor oluyor. Rahat olması için değil, daha pratik olması için çözüm üretmek gerekiyor. İkinci olarak, kadınlar duygusal olarak daha hassas olabiliyor. Kayıpları daha derinden yaşıyoruz ya da bunu daha açık bir şekilde gösteriyoruz. Ben canım yandığında her zaman ağlarım ve etrafımda erkeklerin olması beni bunu yapmaktan alıkoymaz.”
“DÜŞMAN BÜYÜYECEK VE GÜÇLENECEK”
Savaştan sonra da orduda kalmaya devam edeceğini belirten Olena Rıj, “24 Şubat 2022’ye kadar sivil biriydim ve ordu hakkında hiçbir şey bilmiyordum. Bu savaş nasıl sona ererse ersin müzakerelerle, garantilerle, ateşkesle, fark etmez, benim kararım değişmeyecek. Ukrayna ordusunda kalmaya devam edeceğim. Ona katkıda bulunmak, onu değiştirmek, güçlenmesine yardımcı olmak için buradayım. Çünkü ne vaat edilirse edilsin, hangi anlaşma imzalanırsa imzalansın, düşman yok olmayacak. O daha da büyüyecek ve güçlenecek.” dedi.
“BİZİM YAPTIĞIMIZ HATALARI YAPMAYIN”
Tüm dünyaya mesaj veren Rıj, şunları kaydetti:
“Bizim yaptığımız hataları yapmayın. Hatalarımızdan ders alın ve doğru sonuçlar çıkarın. Düşman uyumuyor, o her zaman yanı başımızda. Onun saldırısını beklemeli ve savunmaya hazır olmalıyız. Aksi takdirde bizi yok edecekler. Biz onların iyi olduğuna, kardeşimiz olduklarına, bizim iyiliğimizi düşündüklerine inanmamıza izin verdik. Ama bu doğru değildi. Uyutulduk ve tarihimizi unuttuk. En önemli hata buydu, tarihimizi unuttuk. Ve tarih sürekli kendini tekrar ediyor. Bir hata daha yaptık, bunun da farkında olmalıyız. Birilerinin bizi savunacağını, yardımımıza koşacağını umduk. Ama gerçek şu ki, öncelikle kendimiz güçlü olmalıyız ve önce kendimize güvenmeliyiz.”
“KEŞKE BU FOTOĞRALARI HİÇ ÇEKMESEYDİK”
Savaş öncesi eşi ile düğün fotoğrafçılığı yapan Vlada Liberova, Mariupol hariç, Ukrayna’daki tüm sıcak noktalarda, cephe hattı boyunca çalıştığını söyledi. Savaşta çekilen tüm fotoğrafların Ukraynalılar için acı verici olduğunu söyleyen Liberova, “Özel bir kare ya da an seçmek çok zor. Çünkü her fotoğrafın arkasında bir insanın acısı, bir insanın trajedisi var. Ve aslında, her Ukraynalı gazeteci ve fotoğrafçı gibi şunu söyleyebilirim: Keşke bu fotoğrafları hiç çekmek zorunda kalmasaydık, keşke bunlar hiç yaşanmasaydı. Bir gazeteci olarak her zaman objektif olmaya çalışıyorum, ancak öyle anlar oluyor ki buna imkan kalmıyor. Karşında kanlar içinde bir insan varken, ona yardım etmek zorunda olduğunu hissediyorsun. Bu, insaniyetin bir gereği. Herkesin insan kalması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
“UKRAYNA’NIN HİKAYELERİ ANLATILMAYI BEKLİYOR”
Liberova, şöyle devam etti:
“24 Şubat’tan önce düğün fotoğrafçısıydım. Savaş bölgesinde hiç çalışmamıştım. Ama savaş başladığında, bir içgüdüyle bu işe yöneldim. Savaş sona erdiğinde eski işime dönebilir miyim diye çok düşündüm. Ama içimde bir şeyin değiştiğini fark ettim. Gerçekten saf ve içten düğün fotoğrafları çekmek için, iç dünyanda huzur olmalı. Ama ben çok fazla acı, ölüm ve vahşet gördüm. Bu yüzden düğün fotoğrafçılığına geri dönemem. Muhtemelen savaş belgeselleri çekmeye devam edeceğim. Çünkü hem şu anda hem de savaş sonrasında Ukrayna’nın hikayeleri anlatılmayı bekliyor.
“BARIŞ İSTİYORSAN SAVAŞA HAZIR OL”
Dünyaya şunu söylemek istiyorum: Bugün, tam da şu an, birlik olmalıyız. Ukrayna’nın karşı karşıya olduğu şey, sadece Ukrayna ve Rusya arasındaki bir çatışma değil. Bu, çok daha büyük ve korkunç bir sürecin başlangıcı. Henüz tam olarak şekillenmemiş olabilir, ama bizler gelecekte ayakta kalmak istiyorsak, bugün birleşmeliyiz. Eski bir söz vardır: ‘Barış istiyorsan, savaşa hazırlan.’ Bu, silahlanmak anlamına gelmez. Bu, dünyanın olup bitenlere daha dikkatli bakması gerektiği anlamına gelir. Rus propagandasının bilgi alanına sızmasını engellemek gerekir.”
Etkinlikte Fransa Büyükelçiliği Müsteşarı Julien Cats ve Ukrayna Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Oleksii Chernyshev de konuşma yaptı.
