SpaceX’in Falcon 9 roketi, Florida’daki Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri İstasyonu’nda havalandı. Roket hem Teksas merkezli Firefly Aerospace’in inşa ettiği Blue Ghost iniş aracını hem de Japonya’nın özel uzay şirketi Ispace’in Resilience iniş aracını taşıyordu.
Her iki uzay aracının da tek bir iniş aracını paylaşması, SpaceX’in tesadüfi programının bir sonucuydu. Yani Firefly ve Ispace’in önceden belirlediği bir şey değildi.
NEDEN TEK ROKET?
Firefly zaten kendi iniş aracını Ay’a göndermek için SpaceX’le anlaşma yapmıştı. Tam o sıralar Ispace de maliyetten kısmak için SpaceX’ten Ay güzergahındaki bir fırlatmada Resilience’ın ikinci yük olarak taşınmasını istemişti. Bu talebi de Blue Ghost’in yolculuğuna denk geldi.
SpaceX’te NASA bilim misyonları başkanı Julianna Scheiman iki aracı tek rokete koymanın kolay olduğunu söylüyor.
Falcon 9 roketi yörüngeye ulaştığında ikinci aşamaya geçilmiş oldu. Bir dakika süren bu aşamada Blue Ghost Dünya’yı çevreleyen eliptik yörüngeye bırakıldı. Bu sırada bir ateşleme daha olsu ve Resilience fırlatmadan bir buçuk saat sonra yörüngeye bırakıldı.
BLUE GHOST'UN AMACI NE?
Firefly Aerospace son birkaç yılda kendinden söz ettiren çok yeni bir uzay şirketi. Alpha denen küçük bir roketi geliştirdi. Blue Ghost da Ay yüzeyinde incelemek yapacak araçları taşımak üzere geliştirilmiş bir robotik iniş aracı.
Blue Ghost şimdi Ay’ın kuzeydoğusundaki Crisium havzasında bulunan ve asteroit çarpmasıyla oluşmuş Mare Crisium’a doğru ilerliyor.
Eğer Blue Ghost görevini layıkıyla yerine getirirse NASA Firefly’a 101 buçuk milyon dolar verecek. NASA yükleri arasında Ay’ın iç ve dış yüzeyinin sıcaklığını ölçecek bir matkap, cam ve radyatör yüzeylerini tozdan temizleyecek elektrodinamik koruyucu ve X-ray kamerası var.
İniş aracı, Ay’ın bir gündüzüne denk gelen 14 gün boyunca faaliyet gösterecek. Sonrasında Ay 14 gün boyunca geceyi yaşayacak. Ay geceleri çok soğuk olduğu için eğer iniş araçları buna uygun inşa edilmediyse çalışmaları pek mümkün olmuyor.
PEKİ YA RESILIENCE'IN?
Ispace ise ikinci kez Ay yüzeyine ticari bir araç indirmeye çalışıyor. 2023’te Hakuto-R Misyonu 1 iniş aracı Atlas kraterinin yakınına inmeye çalışmış ama başarılı olamamıştı.
Resilience şimdi Hakuto’nun tamamlayamadığı görevi tamamlamaya çalışacak. Zaten Resilience’ın tasarımı da birinci görevdekiyle aynı, sadece yükleri farklı. Ispace yetkilileri önceki kazaya sebebiyet veren sorunları çözdüklerinden emin.
Resilience’ın heybesinde hidrojen ve oksijen moleküllerinin birbirinden ayrıldığı su elektrolizör deneyi ve Tenacious adında küçük bir gezgin aracı var.
Bu bir NASA görevi olmasa da Resilience Ay topraklarından örnek toplayarak bunları ajansa her biri beş bin dolara olmak üzere satacak.
HANGİSİ ÖNCE VARACAK?
Ay’a ilk ulaşanın Blue Ghost olması bekleniyor. Ulaşacağı tarih de muhtemelen 2 Mart olacak. İlk 25 gününde Dünya yörüngesinde dönecek, şirket bu şekilde uzay aracının sistemlerini kontrol etmek istiyor. Daha sonra Ay’a doğru 16 gün sürecek bir yolculuğa başlayacak.
Resilience’ın işi ise çok daha uzun sürecek. Fırlatmadan yaklaşık dört ya da beş ay sonra Ay’a varması bekleniyor.
Evrenin derinliklerinde rekor keşif: 44 yeni yıldız tespit edildiBilim - Teknoloji
