Çin'in en zengin kişisi olan Tiktok’un kurucusu Zhang Yiming, bugünlerde milyarderler listesinde zirveye yerleşmesi ile yeniden ilgi odağı oldu.
Zhang dünyanın sayılı zenginlerinden olsa da kişisel hayatı hakkında çok az şey biliniyor.
Zhang, TikTok ve daha geniş anlamda ByteDance'ın başarısı sayesinde milyarder oldu.
Forbes, Zhang'ı ilk olarak Mart 2018'de milyarder ilan etmiş ve Zhang'ın servetinin 4 milyar dolar değerinde olduğunu tahmin etmişti.
Zhang, Hurun Çin Zenginler Listesi'nde 2024 yılı için 49,3 milyar dolarlık tahmini net serveti ile ülkenin en zengin kişisi olarak listelendi. Zhang, Bloomberg Milyarderler Endeksi’ne göre ise dünyanın en zengin 32’nci kişisi.
Yaklaşık on yıl ByteDance'i yöneten Zhang, çok sosyal olmadığını ve genellikle okumak, müzik dinlemek ve düşünmek gibi yalnız aktiviteleri tercih ettiğini belirtiyor.
“İdeal bir yöneticiyi oluşturan bazı becerilerden yoksun” olduğunu düşünen Zhang, 2021 yılında CEO'luk görevinden istifa ederken insanları doğrudan yönetmeyi içermeyen bir rolde şirkete daha fazla fayda sağlayacağını söyledi.
ZHANG NASIL ZENGİN OLDU?
Peki bir memur çocuğu olarak dünyaya gelen, iş hayatına bir yazılımcı olarak başlayan ve mükemmeliyetçiliği bir hayat mottosu olarak belirleyen Zhang, nasıl dünyanın insanlarından biri haline geldi?
İşte Zhang'ın kariyerindeki yükselişi ve hayatı hakkında bildiklerimiz:
1983 yılında Çin'in Fujian eyaletinde ve memur bir anne-babanın çocuğu olan Zhang, 2005 yılında Nankai Üniversitesi'nden mezun oldu ve burada mikroelektronik okumaya başladıktan sonra ana dalını yazılım mühendisliğine çevirdi. Bu sırada üniversitedeki sevgilisiyle evlenen Zhang, Kuxun adlı bir dijital seyahat rezervasyonu girişiminde çalıştı.
Başlangıçta bir mühendis olduğunu ancak şirketteki ikinci yılında 40 ila 50 kişiden sorumlu hale gelen Zhang, bu işin kendisine daha sonra ByteDance'i büyütmek için kullanacağı satış becerilerini geliştirdiğini söylemişti.
Zhang ayrıca mezuniyet sonrası ilk işinden aldığı derslerin ByteDance'i kurmasına yardımcı olduğunu söyleyen ünlü milyarder mükemmellik peşinde koşmanın değerini henüz Kuxun'daki ilk işindeyken öğrendiğini söyledi.
Zhang South China Morning Post’a verdiği bir röportajda, “O zamanlar teknolojiden sorumluydum, ancak ürün planının veya sorunların tartışılmasına aktif olarak katılırdım. Pek çok insan benim sorumluluk alanımda olmadığını söylüyor. Ancak sorumluluk duygunuz ve işleri iyi yapma arzunuz sizi daha fazla şey yapmaya ve deneyim kazanmaya itecektir” ifadelerini kullandı.
HABER UYGULAMASI İLE BAŞLADI
Son olarak ByteDance'ı kurmadan önce Microsoft'ta da çalışan Zhang 2012 yılında TikTok'un ana şirketini kurdu. ByteDance'in ilk ürünü Toutiao adlı bir haber toplama uygulamasıydı. Zhang, Çin'in arama motoru Baidu'dan ayrı olarak, sonuçları yapay zekâ tarafından desteklenen bir haber platformu oluşturmak istiyordu.
Haberlere odaklanmasına rağmen Zhang 2017 yılında Bloomberg'e verdiği bir röportajda diğer pek çok sosyal ağ gibi ByteDance'in de kadrosunda gazeteci bulunmadığını söyledi.
Zhang girişimini, “En önemli şey bizim bir haber şirketi olmamamız. Daha çok bir arama şirketi ya da sosyal medya platformu gibiyiz. Çok yenilikçi işler yapıyoruz. Hem ürün hem de teknoloji açısından bir ABD şirketinin taklitçisi değiliz” sözleri ile açıklıyordu.
2016’ya gelindiğinde ise ByteDance, en başarılı uygulaması olan TikTok'u Douyin adı altında piyasaya sürdü. Başta Tencent'in WeChat'i olmak üzere pek çok Çinli uygulama Çin dışında başarılı olamazken, TikTok Kasım 2017'de Musical.ly'yi 1 milyar dolara satın alarak kendisini denizaşırı pazara taşımayı başardı. Bu satın alma, TikTok'un daha sonra kendi platformuna aktardığı, çoğu ABD'de olmak üzere 80 milyon kullanıcı ekledi.
TikTok buradan kartopu gibi büyüyerek 2019 ve 2020'nin en popüler uygulaması haline geldi. Uygulama 2019'da 693 milyon kez, 2020'de ise 850 milyon kez indirildi. TikTok şu anda Amerikalı gençler arasında en popüler sosyal ağlardan biri. Eylül 2024 itibariyle 170 milyondan fazla ABD'li kullanıcıya sahip. Dünya çapında Tiktok’u indirenlerin sayısının 2024'ün sonunda 1,8 milyarı aşması bekleniyor.
Ancak bu büyümeye rağmen uygulama çeşitli tartışmalarla karşı karşıya. 2019'da Hindistan ve Pakistan “ahlaki sorunlar” nedeniyle uygulamayı yasakladı ve her iki yasak da bir süre sonra iptal edildi. Hindistan, Çin ile gerilimin artmasıyla birlikte Haziran 2020'de Çin merkezli diğer uygulamalarla birlikte uygulamayı tekrar yasakladı.
YÖNETİCİLERE ZORLA TİKTOK VİDEOSU ÇEKTİRİYOR
Zhang işyeri içinde tuhaf uygulamaları ile tanınan bir yönetici. Ünlü milyarder kendi TikTok'larını çekmesiyle tanınıyordu. Teknoloji milyarderi ayrıca kıdemli çalışanlarından da bunu yapmalarını istiyordu.
Zhang bir röportajında, “Çok uzun bir süre boyunca, TikTok videolarını kendim yapmadan sadece izliyordum, çünkü bu çoğunlukla gençlere yönelik bir üründü. Ancak daha sonra tüm yönetim ekibi üyelerinin kendi TikTok videolarını yapmalarını zorunlu hale getirdik. Belirli sayıda 'beğeni' kazanmaları gerekiyor. Aksi takdirde şınav çekmek zorunda kalıyorlar. Bu benim için büyük bir adımdı” dedi.
Çin'de faaliyet gösteren çeşitli uygulamalara sahip olan ByteDance, 2019’da Çin’in en büyük sosyal ağ uygulaması olan WeChat’e rakip olarak FlipChat uygulamasını yayınladı.
2021 yılında ise Zhang, “ideal bir yöneticiyi oluşturan bazı becerilerden yoksun olduğunu” ve yönetim dışı bir rolde şirket için daha değerli olacağını söyleyerek CEO'luk görevinden istifa etti.
HAYAT MOTTOSU: MÜKEMMELİYETÇİLİK
Şimdilerde şirketin en büyük hissedarı konumunda olan Zhang, uygulamanın yurt dışında büyümeye devam etmesini istiyor ve ByteDance'ın “Google kadar sınırsız” olmasını umuyor.
Ancak bugünlerde Tiktok yeni bir zorlukla karşı karşıya. ABD’deki en yaygın sosyal medya uygulamalarından birinin Çinli bir ana şirket tarafından sahiplenilmesi ABD'li düzenleyiciler arasında endişelere yol açıyor. TikTok şu anda 19 Ocak 2025 tarihine kadar ABD'de yeni bir sahip bulmasını ya da ülkede yasaklanmasını gerektiren bir yasayla mücadele ediyor.
