Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya açılmasından dolayı "İstanbul Sözleşmesi" olarak bilinen "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi"nin ilk imzacısı Türkiye, Temmuz 2021'de sözleşmeden çekildiğini açıkladı.

Kadın hakları açısından önemli kazanımlar barından sözleşme, AKP iktidarının kendi tabanından gelen baskının kurbanı oldu.

2011 DÖNÜM NOKTASI OLDU

Sözleşmenin kabul edildiği 2011 yılı kadın cinayetleri açısından da bir dönüm noktası oldu. O yıl 121 cinayetle en az kadın cinayetinin işlendiği yıl olarak kayıtlara geçti.

Türkiye'nin sözleşmeden çekildiği 2021 yılında 280 kadın cinayeti yaşanırken, takip eden 2022 yılında ise kadın cinayetleri yaklaşık yüzde 20 artarak 334'e çıktı.

CİNAYETLER HER YIL ARTIYOR

İstanbul Sözleşmesi çerçevesinde tartışmalar devam ederken 2024’te de kadın cinayetleri periyodik olarak artışını sürdürdü.

Kadın Cinayetlerini Durdurucağız Platformu tarafından derlenen verilere göre 2024’ün 11 ayında 422 kadın cinayete kurban gitti.

Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinden bugüne kadar geçen süreçte kadın cinayetleri periyodik olarak artıyor. Sözleşmenin kabul edildiği 2011’den bu yana en yüksek kadın cinayeti oranına da bu yıl ulaşıldı.

KADINLAR EN ÇOK EVLERİNDE KATLEDİLDİ

Platform tarafından kamuoyuyla paylaşılan verilere göre kadınların büyük bir bölümü kendilerini en güvende hissetmeleri gereken yerde evlerinde katledildi.

Üstelik katilleri de tanıdıktı. Cinayet kurbanı kadınların yine büyük oranı eşleri, sevgilileri ya da aile bireyleri tarafından öldürüldü.

BAHANELER HEP AYNI

Cinayet bahenelerinde ise kadınların kendi hayatları ya da bedenleri üzerine karar verme istekleri üst sırada yer alıyor.

Boşanma-ayrılma isteği, cinsel ilişkiyi ya da duygusal beraberliği reddetmek bir kadının katli için yeterli olabiliyor. Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetleri görünmez kılındıkça, kadın katliaları yasa önünde cezasız bırakıldıkça cinayetlerin artacağı da aşikar.

İşte aylara göre kadın cinayetleri istatistikleri:

OCAK

Ocak ayında 31 kadın cinayeti işlendi, 21 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Öldürülen 31 kadından 6’sı boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i ekonomik bahanelerle, 1’i annesini koruduğu için öldürüldü. 23’ünün ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

Ocak ayında öldürülen 31 kadının 11’i evli olduğu erkek, 5’i eskiden evli olduğu erkek, 3’ü birlikte olduğu erkek, 3’ü tanıdığı biri, 3’ü akrabası, 2’si eskiden birlikte olduğu erkek, 2’si babası, 1’i oğlu, 1’i tanımadığı biri tarafından öldürülmüştür. Bu ay kadınların %35’i evli olduğu erkek tarafından öldürüldü.

ŞUBAT

Bu ay 36 kadın cinayeti işlendi, 17 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Öldürülen 36 kadından 17’si boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 2’si ekonomik bahanelerle, 1’i failin evli olduğu kadınla arasını bozduğunu düşündüğü için, 1’i uyuşturucu parası vermediği, 1’i kötü yola düştüğü bahanesi, 2’si kızının ve kardeşinin kararını desteklediği bahanesiyle öldürüldü. 12’sinin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

MART

Dünya Kadınlar Günü'nün de kutlandığı mart ayında 25 kadın cinayeti işlendi, 21 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Öldürülen 25 kadından 3’ü kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i ekonomik bahanelerle öldürüldü. 21’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

NİSAN

Nisanda 32 kadın cinayeti işlendi, 13 kadın şüpheli bir şekilde ölü bulundü. Öldürülen 32 kadından 10’u boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi bahanelerle, 1’i annesinin babasıyla barışmaması bahanesiyle, 1’i kedi beslediği bahanesiyle, 1 kız çocuğu; taş attığı bahanesiyle, 1’i ekonomik bahanelerle öldürüldü. 18’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

MAYIS

Mayıs ayında 40 kadın cinayeti işlendi, 20 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü buludu. Öldürülen 40 kadından 14’ü boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 2’si annelerinin baba hakkında tedbir kararı çıkarma bahanesiyle, 1 ‘i kızını korurken, 3’ü ekonomik bahanelerle öldürüldü. 20’sinin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

HAZİRAN

Haziran ayında 41 kadın cinayeti, 25 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti. Bu veri yılın ilk 6 ayında kaydedilen yüksek kadın cinayeti verisi oldu. Aynı zamanda yılın kalanı için adeta kara haber gibiydi. Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesinden bugüne kadar olan süreçte her yılın ilk 6 ayına bakıldığında da yine en yüksek veriye bu yıl ulaşıldı. 2021’in ilk 6 ayında 131, 2022’nin ilk 6 ayında 164, 2023’ün ilk 6 ayında 147, 2024’ün ilk 6 ayında ise 205 kadın öldürüldü.

TEMMUZ

Temmuz ayında 23 kadın cinayete kurban giderken 23 kadın da şüpheli şekilde yaşamını yitirdi.

Katledilen kadınların 20’si evinde, 3’ü sokakta öldürüldü. İstatistiğe göre kadınların %87’si evlerinde öldürüldü. Öldürülen kadınların 15’i ateşli silahlarla, 5’i kesici aletle, 3’ü boğularak hayattan koparıldı.

AĞUSTOS

Ağustos ayında erkekler tarafından 33 kadın öldürüldü, 24 kadın şüpheli şekilde ölü bulundu. Öldürülen 33 kadından 9’u boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 2’si ekonomik bahanelerle, 4’ü annelerinin boşanmak istemesi bahanesiyle öldürüldü. 18’inin ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.

EYLÜL

Eylül raporuna göre bu ay 34 kadın öldürüldü, 20 kadının ölümününse şüpheli olduğu tespit edildi. Eylül’de öldürülen kadınların yüzde 47’si evli olduğu erkek tarafından katledildi. Cinayetlerin yüzde 65’i evde işlendi.

Eylülde öldürülen kadınların yüzde 53’ü ateşli silahla öldürüldü. Bu ay içinde 18 kadın ateşli silahla, 10’u kesici aletle, dördü dövülerek ikisi de boğularak öldürüldü.

EKİM

Ekim ayı kadınlar için 2024’ün en karanlık ayı oldu. Ekim’de 48 kadın erkekler tarafından öldürüldü, 23 kadın ise aynı ay içinde şüpheli şekilde ölü bulundu.

Öldürülen 48 kadının 19’u evli olduğu erkek, 6’sı tanıdığı biri, 5’i birlikte olduğu erkek, 4’ü akrabası, 3’ü babası, 3’ü eskiden evli olduğu erkek, 3’ü eskiden birlikte olduğu erkek, 2’si kardeşi, 2’si oğlu tarafından katledildi.

Bir kadının ise katiliyle arasında bir yakınlık tespit edilemedi.

Kadınların 26’sı evinde, 9’u kamusal alanlarda, 7’si sokakta, 2’si su ve kenarında, 1’i ıssız bir yerde, 1’i eğlence mekanında, 1’i çay ocağında öldürüldü.

Kadınların 33’ü ateşli silahlarla, 12’si kesici aletle, 1’i darp edilerek, 1’i boğularak, 1’i arabayla ezilerek öldürüldü.

KASIM

2024 ait son verilerin derlendiği Kasım ayında Türkiyede 32 kadın cinayeti işlendi, 26 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Öldürülen 32 kadından 7’si boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesi ile, 1’i hedef olan kadının ölümüne tanık olduğu için, 1’i para istediği bahanesiyle öldürüldü. 23 kadının ise hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.