Türkiye'de fabrika kurmaya hazırlanan BYD'de kriz bitmiyor: İşçiler pasaportlarını vermiş

İngiliz haber ajansı Reuters, Çin merkezli elektrikli araç üreticisi BYD'nin Brezilya'daki fabrikasında yaşanan yeni olayları mercek altına aldı.

Geçen yıl Türkiye'ye 1 milyar dolarlık yatırım yapacağı açıklanan ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile bir yatırım anlaşması imzalayan BYD'nin 2026 sonunda üretime başlaması beklenen Manisa'da bir fabrika kuracağı da açıklanmıştı.

Türkiye'ye fabrika kurmaya hazırlanan BYD'nin Brezilya'daki fabrikasında ise sular durulmuyor.

Aralık ayında isyan çıkan ve işçilerin adeta köle gibi çalıştırıldığının tespit edilmesinden sonra geçici olarak kapanan fabrika ile ilgili yeni detaylar geldi.

Reuters'ın aktardığı haberde Çin'den Brezilya'nın kuzeydoğusuna götürülen Çinli işçilerin 10 saatlik mesai için yaklaşık 70 dolar kazandığı ve bunun Çin ortalamasına göre yüksek olduğu belirtilirken, işçilerin Brezilya'da pasaportlarına el konulduğu tespit edildi.

Jinjiang isimli arabulucu şirket tarafından bulunan Çinli işçilerin pasaportlarını teslim etmelerinin yanı sıra, 6 ay boyunca çalıştıktan sonra serbest bırakılacaklarının da sözleşmede belirtildiği görüldü.

Üç sayfalık sözleşmeyi inceleyen Brezilyalı yetkililer bu sözleşmenin Brezilya ve Çin şartlarına göre çok ağır olduğunu söylerken, "köle gibi şartlarda çalıştırılıyorlar" ifadesini de kullandı.

Daha önce bildirilmeyen diğer maddeler ise firmaya iş sözleşmesini tek taraflı olarak altı ay uzatma ve küfür etme, kavga etme ya da şantiyede veya yaşam alanlarında üstsüz dolaşma gibi davranışlar için 200 yuan para cezası verme yetkisi veriyordu.

Jinjiang geçen ay yaptığı açıklamada, "Jinjiang çalışanlarının 'köleleştirildiği' ve 'kurtarıldığı' iddiası tamamen asılsızdır" duyurusunu yaptı.

BYD Brezilya'nın kıdemli başkan yardımcısı Alexandre Baldy, Reuters'e verdiği demeçte, Brezilya medyasının Kasım ayı sonunda BYD'nin iddialar hakkında Jinjiang ile temasa geçtiği ilk haberlere kadar otomobil üreticisinin herhangi bir ihlalden haberi olmadığını söyledi. BYD, Brezilya'dan 2021 yılında çıkan Ford fabrikasını kullanma ve iş vaadi sözüyle yetkilileri ikna ederken, Çinli işçilerin bölgeye gelmesi ise Brezilya siyasetinin tepkisini çekmişti. BYD ise, inşaat tamamlandıktan sonra yerel istihdama katkı sağlayacaklarını duyurmuştu.

Geçen ay Brezilya polisinin yaptığı baskında işçilerin çok zor altında şantiye alanında yaşadığı da görüldü. 31 işçinin tek tuvaleti olan bir evde kaldığı ortaya çıkarken Brezilyalı müfettişler, "İnsan onurunu yere atan şartlarda çalışıyorlar" dedi.