İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun basın toplantısını dinlerken bir yandan da tarihin bilinen adaletsiz yargılamalarını hatırlamaya çalışıyordum…
Meselâ, “şehrin tanrılarına inanmamak ve gençliği yoldan çıkarmak” gibi uydurma bir ithamla Sokrat’a yapılan yargı zulmü ve Sokrat’ın o, olağanüstü savunması…
Üzerinden 24 yüz yıla yakın zaman geçmesine rağmen halen unutulmadı…
Zalimlerin ise adlarını bilen bile yok…
***
Dini sapkınlık ve büyücülükle suçlanan Fransız Jeanne d’Arc, 1431 yılında kazığa bağlanarak yakıldı...
Yargılamayı yapan ve hükmü veren yargıçlar taraflıydı, İngiltere’nin ve kilisenin baskısı altındaydı…
Jeanne, ölümünden 25 yıl sonra beraat etti ve 1920’de azize ilan edildi...
***
1894-1906 yılları arasında Almanya için casusluk yapmakla suçlanan Fransız ordusunda görevli Yahudi subay Yüzbaşı Alfred Dreyfus:
Antisemitik önyargılar üzerine inşa edilen suçlamalar nedeniyle yargılandı…
Mahkemede sahte belgeler kullanıldı ve deliller göz ardı edildi…
Haksız yere mahkûm edilen Dreyfus, Şeytan Adası’na sürgün edildi...
Yıllar sonra masumiyeti kanıtlanan Dreyfus’un itibarı iade edildi.
***
Başbakan Adnan Menderes ve iki bakanı (Hasan Polatkan, Fatin Rüştü Zorlu), darbecilerin kurduğu mahkemelerde yargılandılar, 16-17 Eylül 1961’de idam edildiler...
Mahkeme Başkanı Salim Başol, Menderes ve iki bakanına:
“Sizi Yassıada’ya tıkan kudret neden böyle istemiş, onu biz bilemeyiz” diyerek yargılamaların ve idam cezalarının nasıl da adaletsiz olduğunu itiraf etmişti…
Yıllar sonra itibarları iade edilen üç devlet adamı Topkapı’da anıt mezarda yatıyorlar…
***
Güney Afrika’da apartheid rejimine karşı faaliyetler yürütmek ve devleti yıkmaya çalışmakla suçlanan
Nelson Mandela, 1964 yılında ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
Yargılama, apartheid rejiminin siyasal muhalefeti bastırmak için kullandığı bir araçtı…
Mandela’nın savunmasına rağmen, mahkeme tamamen rejimin kontrolü altındaydı…
Mandela, 27 yıl sonra serbest bırakıldı ve Güney Afrika’nın ilk siyah başkanı oldu…
***
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın tamamını/bir kısmını tağyir, tebdil veya ilgaya cebren teşebbüs suçunu işledikleri iddiasıyla yargılanıp idam cezasına mahkûm edildiler ve bu cezalar 6 Mayıs 1972’de infaz edildi…
Çünkü…
12 Mart 1971 muhtırasıyla mevcut Demirel Hükümetini deviren generaller öyle istemişlerdi…
***
İSTANBUL Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, Diyarbakır DGM Savcılığı’nın, “Siirt’teki konuşmasında, halkı sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge farklılığı gözeterek kin ve düşmanlığa tahrik ettiği” gerekçesiyle açtığı davada, 10 ay hapis cezasına mahkûm oldu...
Erdoğan, başbakan ve cumhurbaşkanı olarak 22 yıldır ülkeyi yönetiyor…
***
Sözümün özü:
Bu davalar, hukukun siyasi, dini veya toplumsal önyargılar nedeniyle nasıl araçsallaştırılabileceğini göstermektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, adaletsiz yargılamalar, sadece bireylerin değil, toplumların hafızasında da derin izler bırakmış ve gelecekteki adalet mücadelesine ilham kaynağı olmuştur...
***
Ekrem İmamoğlu’nun daha önceki yargılanmasının ve bundan sonra yapılacak yargılamaların yorumunu ise sizlere bırakıyorum…
