Ekonomide, “kötü para, iyi parayı kovar” ifadesiyle bilinen Gresham Yasası, toplumsal bağlamda da geçerlidir…
Eğer bir toplumda kötü davranışlar ödüllendirilir ve yaygın hale gelirse…
İyi davranışlar ve dürüst insanlar geri plâna itilir…
Bu olgu, toplumsal çürümenin en belirgin semptomlarından biridir…
***
İnsanî gelişmişliğini ve kalkınmasını gerçekleştirmiş…
İyi insanların çoğunluğu oluşturduğu ülkelerde:
Dürüstlük, empati ve adalet gibi değerler ayakta kalır…
***
Az gelişmiş, sayıca fazla kötü insanlardan oluşan ülkelerde ise:
Hukukun üstünlüğü ilkesi zayıflar, güçlüler dokunulmazlık kazanırken:
Zayıflar ezilir…
Bu durum:
İyi insanların adalet duygusunun yara almasına...
Kötü insanların güç kazanmasına, bireylerin ve kurumların etik değerlerden sapmasına ve toplumsal çürümeye zemin hazırlar…
Kişisel çıkarlar, toplumun genel iyiliğinin önüne konulur...
Böylece, kötü insanların etkisi arttıkça, iyi insanlar ya susturulur…
Ya da toplumdan dışlanır…
HAKSIZ REKABET
Eğitimsizlik ve bilinç eksikliği, kötü insanların manipülasyonuna açık bir toplum yaratır...
Yolsuzluk, hile ve liyakatsizlik gibi unsurlar toplumsal çöküşü hızlandırır...
İnsanlar, gerçekleri sorgulamadan kabullenir ve…
Kötü niyetli liderlerin arkasından sürüklenir...
İyilik, adalet ve dürüstlük gibi erdemler küçümsenir, değersizleştirilir…
İnsanlar, başkalarına güvenmekte zorlanır, sosyal bağlar zayıflar...
İyi niyetli ve yetenekli insanlar, kötü niyetli kişiler tarafından yarışma dışı bırakılır...
Böyle durumlarda iyi insanlar, genellikle seslerini yükseltmekten çekinirler...
Çünkü otoriter rejimlerde veya baskıcı topluluklarda farklı görüşler cezalandırılır…
NE KADAR DAYANILABİLİR
Muğla’da, 3000 kişinin yaşadığı ve hemen tamamı iyi eğitim almış…
Hukukun üstünlüğü ilkesine ve özgür yarışmaya saygılı insanların arasında yaşıyoruz…
Son 5 gündür ise sevgilimle İstanbul’dayız…
Tevfik Fikret’in “bin kocadan artakalan dul kız güzelliğinde” diye tanımladığı bu kente, kısacık bir süre de olsa yaşayınca anlıyorsunuz ki:
Toplumsal çürüme giderek bizim köye (Ülkenin her yerleşim birimine) kadar yayılacak…
***
Her şeye rağmen umutluyum…
Her şeye rağmen enseyi karartmamakta kararlıyım ama…
Daha ne kadar dayanabileceğimi bilmiyorum…
