Merkez Bankası’nın faizleri 250 baz puan düşürdükten sonra verdiği mesaj; “Enflasyon gerçekten ve kalıcı olarak düşene kadar faizlerde tetikteyiz… Eğer işler ters giderse elimizdeki bütün oyuncakları kullanacağız!” şeklindeydi…
Bana sorarsanız anlamı, “Mecburen indirdik ama yarın öbür gün ‘ayvayı yedik’ dersek, yeniden önlem alırız” demekti…
***
Sahi enflasyon nasıl düşük çıktı? Sağlık katılım payına önce zam yapıp sonra indirerek “oyun hamuruna” çevirdiler enflasyon hesaplamasını... Bunu duymayan kaldı mı? Yani faiz düşsün diye tam bir katakulli yapıldı.
Diğer yandan da hak vermemek elde değil Merkez Bankası çalışanlarına…
“Enflasyon düşmüş, siz neden faizi yüksek tutuyorsunuz?” diye biri telefon etse, ne cevap verecekler kendisine? “Sayın … biz de biliyoruz ama …” bile demelerine gerek yok aslında… İşin sonu belli…
“Merkez Bankası Başkanı’nı görevden aldık, çünkü laf dinlemiyordu” demişti öncekilerden birini kovmasıyla ilgili… Demek ki görevde kalabilmek için “laf dinlemek” gerekli…
***
Asıl mesele, faiz kararlarının tek gözü enflasyona, enflasyonun tek gözü de döviz kurlarına takılı kalması. Peki TL’yi yapay olarak “güçlü”, “pahalı”, “değerli” tutarsan ne olur?
Üretici, “Malımı TL ile pahalıya satamıyorum, ithal edip ucuza getireyim” der. İthalat coşar, ihracat büzüşür, üretim kesilir. Sonrasında iş nereye gider?
***
Para politikası yüksek bedeller ödeyerek ancak zaman kazandırır. Bu zamanı iyi kullanmak gerekir. Nitekim her geçen gün ülkeye daha fazla yük getirir.
Faiz bir doğa olayı değildir. Bazı ekonomilerde düşük bazılarında yüksek olmasının nedenleri vardır. Öncelikle senin ülkenin yeterli parası yoksa tasarrufların az ise başka ülkenin parasına ihtiyaç duyarsın. Yani dış kaynağa muhtaçsın demektir.
***
Doğrudan yatırım bu zihniyete tabii ki gelmeyecek... Ahmak olmaları gerek!
Para kazanmak için gelen kısa vadeli yatırımcı, politikaların öngörülemezliği nedeniyle en ufak bir terslik gördüğünde dibini sıyırdığı parayı cebe atıp çekip gidecek.
Peki turizm ve ihracat nereye kadar yetecek? Rakip ülkelere kıyasla fiyat avantajını kalmadığından ikisi de ciddi anlamda kan kaybedecek.
***
O zaman ne yapılacak? Ekonomiyi düzeltecek hiçbir plan program olmadan, para piyasaya girsin ekonomiye can versin diye arka arkaya faiz indirilecek.
Peki ya sonra? Enflasyon fırlayınca “Aman dolar neden yükseldi?” paniği… Sonra yine faiz, yine kriz… Bunları görmezden gelirsen faiz artarken lobi, düşerken hobi dersin, geçersin.
