Merkez Bankası, yılın ilk toplantısında yüzde 21’lik enflasyon beklentisini revize etti. Beklenen de buydu. Üstelik henüz yolun başındayız. Önümüzde uzun bir 11 ay var. Yabancı bankalar, ocak ayında enflasyonun yüzde 5’i aştığını görünce tahminlerini yüzde 36’ya kadar yükseltmişti.
Her toplantıda hedefleri revize etmesiyle ünlü Merkez, yıl sonuna kadar yapacağı üç toplantıda da muhtemelen enflasyon beklentisini yukarı taşımaya devam edecek. Bu bir Merkez Bankası klasiğidir. Başkanlar değişir, gelenekler değişmez.
Merkez Bankası 2020’de yılın ilk toplantısını gerçekleştirdiğinde beklenti yüzde 8.2’ydi. Yılın sonunda enflasyon yüzde 14.6 oldu. Bir sonraki yıl, enflasyon hedefini yüzde 9.4 olarak duyurdu. Enflasyon 2022’yi yüzde 36.1 ile tamamladı. 2023’ün ocak ayında hedef yüzde 22.3’tü. Yılın sonunda enflasyon yüzde 64.8 ile zirve yaptı. Merkez Bankası geçen yıl hedefi yüzde 36 olarak açıkladı. Yıl boyunca da iddialı söylemlerinden vazgeçmedi. Yılı yüzde 44.4 enflasyon ile tamamladı.
Görünen o ki; geleneği bozmayıp her toplantıda yeni bir hedef belirleyerek yol alacağız.
HEDEF OLSUN
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, yine çok iddialı. 2026 enflasyon tahmini yüzde 12 olarak sabit kaldı. Yetmedi, 2027 içinde enflasyon tahminini yüzde 8 olarak belirledi.
Yüzde 5’lik muhteşem hedefin yeniden ortaya çıkmasına da az kaldı.
Tabi, hedef belirlemenin bir sakıncası yok. Önemli olan belirlediğin hedefe ilerleyebilmektir. Ancak bizim Merkez Bankası cilalı hedefler açıklamakla yetinir. Bugüne kadar belirlenen hedefe ulaşmak için bir strateji izlediklerine de tanık olmadık. Bizim ülkemizde mesele hedef belirlemekten ibarettir.
Henüz 2025’in başındayız. Aylar geçtikçe yüzde 36’lık tahminin bile iyimser kalma ihtimali de masa bekliyor.
ABD’de Başkanlık koltuğuna Donald Trump’ın oturmasıyla ticaret savaşlarının fitili yeniden ateşlendi. Dolar, küresel ölçekte güç kazanıyor. Enerji fiyatlarının da önümüzdeki dönemde yükseleceği göz önünde bulundurulduğunda enflasyonun artmasına neden olabilecek birçok faktör yola çıktı geliyor.
ZAMLARIN ETKİSİ 3 PUAN
Karahan, sık sık gıda fiyatlarındaki artışa ve maliye politikalarının enflasyon üzerindeki etkisine dikkat çekiyor. Bu kez hesaplama da yapmış, enflasyon hedefindeki sapmanın 3 puanın 0.8 puanının TÜFE ağırlıklarındaki değişimden, 0.5 puanının gıda fiyatlarından, 1.7 puanının yönetilen-yönlendirilen fiyatlardan kaynaklandığını söyledi.
Gıda fiyatlarındaki yükselişin önemli bir bölümünün lojistik ve enerji maliyetlerindeki artıştan kaynaklandığı dikkate alındığında Karahan, doğrudan maliye politikalarının enflasyonu körüklediğine işaret ediyor.
Yani, Karahan özetle vergilere, harçlara ve cezalara yüzde 44 zam yapmanın, otoyollara, köprülere zam yaparken sınır tanımamanın yıl sonu hedefini 3 puan yukarı taşıdığını ima ediyor.
